Wp/btm/Demokrasi

< Wp‎ | btm
Wp > btm > Demokrasi

Demokrasi bisa ipasadarhan "sian alak na bahat baen pakeob tu alak nabahat" ima sude warga negarana puna hak nasarupo i pambaenan kaputusan na bisa manguba ngolu nialai. Demokrasi mangizinkon warga negara marpartisipasi—bope sacara langsung sanga lewat parwakilan—i parumusan, pangembangan, dot pambaena uhum. Demokrasi mancakup kondisi sosial, ekonomi, dot budayo na mamungkinkon adongna praktik kabebasan politik sacara bebas dot setara.

Sada adaboru mamasukkon surat sora i putaran padua pamilu presiden Perancis taon 2007.

Hata on marasal tingon saro Yunani δημοκρατία (dēmokratía) "kakuasoan rakyat",[1] na tarbontuk tingon δῆμος (dêmos) "rakyat" dot κράτος (kratos) "Sinagogoan" sanga "kakuasoan" i abad pa-5 SM tu namandokon sistem politik negara-kota Yunani, sala sadana Athena; hata on ima antonim ni ἀριστοκρατία (aristocratie) "kakuasoan elit". Sacara teoretis, padua definisi on saling martontangan, tai kanyataanna madung inda jelas be.[2] Sistem politik Athena Klasik, misalna, mangalehen kawarganegaraan demokratis tu alaklai elit na bebas dot inda padohit budak dot adaboru ina marpartisipasi politik. I sude pamerintahan demokrasi sapanjang sejarah kuno dot modern, kawarganegaraan demokratis totop ijuguki kaum elit sampe sude alak dewasa i ampir sude negara demokrasi modern botul-botul bebas sidung parjuangan gorakan hak sora i abad pa-19 dot 20. Hata demokrasi (democracy) i madung adong sian abad pa-16 dot marasal tingon saro Perancis Partongaan dot Latin Partongaan naonok.

Sada pamarentahan demokratis marbeda dohot bontuk pamerentahan na kakuasaanna itiop sada alak, songon monarki, sanga sakalompok menek, songon oligarki. Aha pe i, parbedaan-parbedaan ba marasal tingon filosofi Yunani on[3] saonnari nida ambigu arani bahat pamarintahan kontemporer mancampur gaor elemen-elemen demokrasi, oligarki, dot monarki. Karl Popper mandefinision demokrasi manjadi sada na marbeda dohot kediktatoran sanga tirani, mambaen marfokus tu kasompatan tu rakyat tuna mangendalion par pamimpinnia dot manulingkon alai inda porlu mambaen revolusi.[4]

Adong sadebana mocoman demokrasi, tai na adong dua bontuk dasor maia. Paduana manjelaskon cara sude rakyat mandalankon giotna. Bontuk demokrasi na parjolo ima demokrasi langsung, ima sude warga negara marpartisipasi langsung dot aktif i mambaen kaputusan pamarintahan. I bahat negara demokrasi modern, sude rakyat lek manjadi sada kakuasoan mardaulat tai kakuasoan politiknia idalankon sacara inda langsung lewat parwakilan; on idokon demokrasi parwakilan. Konsep demokrasi parwakilan ro tingon ide-ide dot institusi na markembang i Abad Partongaan Eropa, Era Panorangan, dot Revolusi Amerika Serikat dot Perancis.[5]

Mandokna edit

  1. δημοκρατία in Henry George Liddell, Robert Scott, "A Greek-English Lexicon", at Perseus
  2. Wilson, N. G. (2006). Encyclopedia of ancient Greece. New York: Routledge. p. 511. ISBN 0-415-97334-1.
  3. Barker, Ernest (1906). The Political Thought of Plato and Aristotle. Chapter VII, Section 2: G. P. Putnam's Sons. 
  4. Jarvie, 2006, pp. 218–9
  5. "Democracy". Encyclopædia Britannica.