Wp/ann/Abichi

< Wp‎ | ann
Wp > ann > Abichi

Abichi (òrere alphabet me Ebeke) ìre ebi kè iman̄ egege (egwenbe nkwa-ikọ) ìkeke inyi ebi kè ida ìkup me usem.<ref2> Îre otu-oniin̄ ekisa ige usem, mè onineen̄ ebi kè iman̄ ekisa ige, eyi iman̄ cha ekekebe inyi ida. Achubọk isi-isi [basic] iman̄ cha ìkup me abichi, ekigwen nkwa-ikọ. Me emen abichi, nkwa-ikọ ge ìkeke inyi ida ge mè ìyaka ire ebi kè ida ìbelek kiban̄. Ufuna abichi irọ ikwaan̄ kan̄ ijaan̄, îkaan̄ esese inu ìkitap ubọk inyi ogwu òkifuk inu esabe abichi ya ige: iman̄-ǹfuk [punctuation marks], ofok [space], agan̄-ǹfuk [reading direction], mok. Ìkare otutuuk oniin̄ ige-inu ekige usem ikeyi; me silabiri, iman̄ ge ekeke inyi ukpa-ida [syllable], me <logographic systems> iman̄ ge ekeke inyi ikọ ge, <morphemes, mè ìre ebi kè ofifi <semantic units>.[3][4]

Different alphabets are used over the world: Page Template:Legend/styles.css has no content.
  Abichi Latin
Page Template:Legend/styles.css has no content.
  Abichi Sirilik
Page Template:Legend/styles.css has no content.
  Abichi Arabu
Page Template:Legend/styles.css has no content.
  Birami [Brahmic]
Page Template:Legend/styles.css has no content.
  Egwugwugwa: Abichi Latin mè Sirilik
Page Template:Legend/styles.css has no content.
  Egwugwugwa: Abichi Latin mè Arabu
Page Template:Legend/styles.css has no content.
  Egwugwugwa: kpunu abichi mè echilọ
Page Template:Legend/styles.css has no content.
  Abichi kechilọ
Page Template:Legend/styles.css has no content.
  Ubọk ige-inu kpekisa abichi
Ogwugwook kè Venn òkijeen̄ nkwa-ikọ 11 ìkup me abichi Girik, Latin mè Rọṣia (nkwa-ikọ echi ile)

Mfufuk Erieen̄

Abichi ìre alphabet me usem Ebeke. Erieen̄ eyi Ebeke yi alphabet ìnan̄a me lek alphabete me usem Ebeke eyi ukot etete, ònan̄a me lek alphabētum me usem Latin eyi Mgburudun̄, ònan̄a me lek ἀλφάβητος (alphábētos) me usem Giris Ukot Ikaan̄, ònan̄a lek alephbeth me Fonisia. 'Aleph' mè 'beth' yi ìre erieen̄ adasi mè òso nkwa-ikọ iba ìkup me abichi ekisabe ige usem Fonisia.

Erieen̄ yi ἀλφάβητος (alphábētos), me usem Giris Ukot Ikaan̄ ìnan̄a me lek ἄλφα (álpha) mè βῆτα (bêta), erieen̄ adasi nkwa-ikọ iba me usem Giris, Α (A) mè Β (B), eyi ijija kiban̄ erebe α (a) mè β (b). Erieen̄ eyi Giris yi ìnan̄a me lek erieen̄ nkwa-ikọ eyi Fonisia, aleph 𐤀‎ (ʾ, “eriembuuk”) mè 𐤁‎ beth (b, “uwu”), egwen ema ikeya mije ema ìre ogugo ìkijeen̄ inu cha. Abichi eyi Fonisia yi ìnan̄a me lek nkwa-ikọ (𓃾) mè (𓉐) me Ayerogilif eyi Ijipiti.[1] Ubọk yaage si, erieen̄ eyi usem Obolo, abichi ìnan̄a me lek adasi nkwa-ikọ ita me etete ebi kè nkwa-ikọ ekisabe ige Obolo.[2]



Nrọnnye edit

  1. Alphabet https://en.m.wiktionary.org/wiki/alphabet 19/11/2022 07:19 pm
  2. Abichi Usem Obolo https://katelem24.wordpress.com/2021/07/29/abichi-obolo/ 27/08/2022 12:28 pm