Wp/aeb/Tounsi

< Wp‎ | aeb
Wp > aeb > Tounsi

Ettounsi, walla elderja, hiya lugha, walla lahja mgharbia mtaε εarbi kima yeħsbouha laghlabiya, yaħkiwha akther men 11 malyoun tounsi bin Tounis w'elkharej. Elli yaħkiw biha ysammiwha Derja walla Tounsi bech yfarqou binha w bin el fosħa. Fil manatiq eddakhiliya tmil lel lahja el dziriya w'ellibiya bħokm elqorb. Elconjugaison, elgrammaire, elnotq wel'vocabulaire bεad εal fosħa mtaε tawa walla mtaε elqor'en. El vocabulaire mtaε ettounsi aghlbou εarbi, w εandou base kbira amazighiya w barcha kelmet jew m'elfrançais, eltorki, ettalyen walla essbanyour. Leεrab f'charq'el'awsat bessif mayefhmou ettounsi, hedheka εlech barcha twensa yeεtabrouha lougha mouch lahja. Ettounsi mazel yekhou fi kelmet jdod m'elfrançais w'el'anglais, bel akhas fel ħajat ettechnique, walla ybaddel elkelmet elli aslha français walla sbanyour 3and baεdh leεbed.

Taqriban kol ettwensa elli mahomch ommiyin ynajmou yefhmou w yaħkiw chwaya fosħa. Fama twensa ychoufou ettounsi fourma mtaε fosħa fiha kelmet m'elamazighi, elfrançais, ettalyen, ettorki w'el sbanyour ama leεdad mtaε twensa elli yeεtabrouha lougha waħadha machi w yekber, bel akhas εand echabeb.

Khousousiyyetou edit

Ettounsi aslou m'elɛarbi, w donc ɛandou barcha des propriétés mɛa laħjat ɛarbiya okhrin, b'elakhas elli yetħkew f'elAfrique du Nord. Ahawma baɛdh elħajet elli yofslouha ɛ'allahjet lokhrin:

  • Phonologie conservative (ɛla khater ɛandha substratum amazighi), westaħfedh ɛ'al"q" w'e"dh" w'e"th".
  • F'elmdina etwensa yqoulou "enti" ki yaħkiw mɛa dhkar walla antha, w'tasrif lafɛal mayfarraqch bin ezouz. Ettarfqa mazelet mayjouda f'elaryef elli yqoulou enta l'edhkar w enti l'elantha.
  • Mafamech préfixe, donc mafammech tafrqa, bin l'indicatif w'essubjonctif.
  • Sanɛan aspect progressive : tetħat "qaɛed" qbal elverb bech twarri elli l'action mezelet makemletch, w'elpréposition fi ("nekel fi ħaja" fi ɛoudh "klit ħaja" par exemple).
  • L'utilisation mtaɛ "bech" bech taħki ɛ'alfutur.
  • Kelmet f'elvocabulaire kima fissaɛ, behi, barcha.
  • Ɛla ɛaks aghleb edduwal elmoslma, assalmou ɛalaykom mouch akther taslima mostaɛmla. Aghleb etwensa yqoulou ɛasslema walla marħbe walla saɛat ahla bin laħbeb. Zid ɛla hedheka, etwensa yqoulou bisslama walla ciao ettalyaniya (bin laħbeb) bech ywadɛou bɛadhhom w barak Allahou fik walla yɛaychek fi ɛoudh shokran.
  • Elmode passif aslou amazighi mouch ɛarbi, w'yetɛmal b'zyedet t- qbal elverbe. Mathalan, shrab twalli teshrab, w rme twalli terme.
  • Taqriban etwensa elqarin elkol ynajmou yaħkiw b'elfrançais, welli mostaɛmal barcha fel business w'ellougha elprincipale elli yaħkiw biha etwensa mɛa lajaneb. Les expressions b'elfrançais w'elvocabulaire mostaɛmlin f'ellougha f'ħad dhet'ha.