Chào mừng bạn đến với Wikinews! Bài viết này đặc biệt dành cho những thành viên đã quen với Wikipedia. Định dạng của Wikinews cũng theo Wikipedia, và chúng ta cũng sử dụng phần mềm MediaWiki để vận hành trang web này. Nếu bạn đã từng sử dụng Wikipedia, bạn có thể cảm thấy thoải mái như bạn đã từng thực hiện tại Wikipedia.
Sau đây là một số điểm khác biệt quan trọng giữa các trang web.
Những điểm khác về văn phong
editVăn phong của trang này hơi đặc biệt hơn, nhưng bạn cần chú ý:
- Wikinews sử dụng giọng điệu bình dân hoặc báo chí, không phải văn phong bách khoa. Cách viết sống động được hoan nghênh... và được khuyến khích!
- Không giống Wikipedia, chúng tôi khuyến khích nghiên cứu gốc. Chúng tôi mong muốn bạn đóng góp cả thông tin thực tế đầu tay của bạn cũng như ý kiến chủ quan của bạn, nhưng first-person writing nên tránh.
- Wikinews không theo "quan điểm trung lập" chặt chẽ như bách khoa toàn thư. Thay vào đó, câu thần chú hướng dẫn của chúng tôi là "công bằng". Công bằng có nghĩa là những miêu tả cung cấp một sự tóm tắt cân bằng về kinh nghiệm của những Wikinewsi. Đối với Wikinews, đầu tiên là phục vụ người đọc báo; sự cần thiết và ưu tiên của người địa phương, nhà báo, hay chương trình quảng bá du lịch thì có trọng số thấp hơn.
- Wikinews không chia sẻ sở thích của Wikipedia là dự dựa chủ yếu vào nguồn thứ cấp. Các liên kết ngoài thường được chỉ định là nguồn sơ cấp như trang chính thức của một nơi liên quan, chứ không phải miêu tả của một ai đó (trung lập hay chủ quan) về điểm đó.
- Điều phổ biến ở [[w:vi:Wikipedia|Wikipedia]] là liên kết [[w:vi:wikilink|wikilink]] đến nhiều[[w:vi:nouns|nouns]] bạn cho là cần thiết. Tuy nhiên, Wikinews chủ đích nhắm vào cung cấp tin tức thực tế hơn là tạo ra một đống các bộ sưu tập mục từ về kiến thức chung, vì vậy sẽ có một vài liên kết wiki. Trừ khi nó là tên của một điểm đến, một hành trình, hay một chủ đề du lịch, nó không nên được tạo liên kết.
- Thứ bậc địa lý ở đây không phải luôn tuân theo một khuôn mẫu. Kết quả là chúng tôi thường sử dụng thứ bậc khu vực rõ ràng hơn ở Wikipedia — chúng tôi chỉ thêm vào cấp vùng khi có quá nhiều thành phố hoặc khi có quá nhiều nội dung trong một cấp hiện tại.
- Dù có ít ngoại lệ, Wikinews thường không có các bài viết riêng lẻ về các công trình kiến trúc, sân bay, hay các tuyến đường cao tốc riêng biệt. Những thông tin này được nêu trong bài về sự kiện đó, hoặc chia thành nhiều bài về thành phố có quá nhiều thông tin. Công trình lịch sử quốc gia là một chủ đề "nổi bật" đối với Wikipedia, nhưng chỉ đề cập một cách khiêm tốn trong bài viết về sự kiện chứa hoặc gần đó ở Wikinews.
- Xem thêm Project:Liên kết ngoài. Một phần điều này là để khuyến khích những người đóng góp có ý nghĩa tốt chỉ liên kết với thông tin thay vì thực sự đưa nó vào các bài viết của Wikivoyage. Điều đó cũng để những kẻ gửi thư rác không có một nơi thuận tiện để kết nối các liên kết đến trang web của họ
- Sẽ tốt khi chỉ đến các trang web bên ngoài nguồn chính có thẩm quyền để biết thêm thông tin (ví dụ: các phần thị thực thường được liên kết với trang web nhập cư của đất nước). Nếu một khiếu nại không rõ ràng hoặc có tranh chấp, tốt nhất bạn nên đưa ra sự đồng thuận được điều chỉnh lại trên trang Thảo luận, không cố gắng "chứng minh" rằng đó là sự thật.
- Giống nhau: Wikinews và Wikipedia đều dùng Thể loại. Cách sử dụng trên sẽ cho ra một chuỗi thể loại sau Châu Á → Đông Nam Á → Việt Nam → Nam Trung Bộ → Hội An một cách tự động. Việc này có thuận lợi là: breadcrumbs (tiếng Việt:mẩu bánh mì?) không tạo ra những trường hợp một trang nào đó thuộc nhiều hơn một thể loại. Ottawa-Hull nằm ở 2 tỉnh, Thành phố Kansas nằm ở 2 tiểu bang, và Niagara Falls và the Thousand Islands được phân chia bởi biên giới quốc tế.
Bài viết là gì?
editNếu bạn đọc Bài viết là gì? bạn sẽ thấy rằng các bài viết riêng biệt ở Wikinews có xu hướng lớn hơn và toàn diện hơn các bài viết trong Wikipedia. Bởi vì một trong những mục tiêu của chúng tôi là phải có hướng dẫn có thể được in ra để sử dụng ở một điểm đến nào đó, chúng tôi có xu hướng cố gắng để viết bài về một sự kiện, một đại hội tất cả trong một. Chúng tôi cố gắng để cân bằng điều này với sự cần thiết phải không lặp lại một tấn thông tin trên tất cả các nơi.
Mục đích
edit- Wikivoyage tập trung vào người đọc báo. Chúng tôi không muốn những bài báo lớn, chi tiết về bất cứ điều gì và tất cả mọi thứ. Chúng tôi không tạo ra các bài viết cho mọi điểm thu hút hoặc đường ngang trên toàn cầu. Các bài viết trong Wikinews là tài liệu tham khảo toàn diện cho khách du lịch và người đọc báo; các đối tượng không liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến sự kiện nên tránh.
- Wikivoyage cũng nhắm mục tiêu tới các phiên bản in và ngoại tuyến. Chúng tôi muốn ngưòi đọc, kể cả khách du lịch trên đường có thể truy cập các bài viết của chúng tôi. Họ có thể truy cập các bài viết của chúng tôi mà không cần kết nối Internet, hoặc thậm chí giữ một bản in trong túi của họ. Phiên bản in rất quan trọng!
Phong cách
editPhần lớn các bài viết trên Wikinews có xu hướng là về các sự kiện , đại hội . (Đó là không phải tất cả, tất nhiên-có nhiều cách khác để viết bài đối với một số ý tưởng khác.) Chúng tôi nghĩ rằng có những bài viết này được tổ chức khá giống nhau làm cho nó dễ dàng hơn cho độc giả sử dụng các hướng dẫn, vì vậy bài viết Wikinews thường có tiêu đề chuẩn; chúng không phải là dạng tự do như các bài viết trên Wikipedia
Trong Sổ tay phong cách của chúng tôi, chúng tôi có một bộ các mẫu khung bài viết hiển thị định dạng cho từng loại bài viết. Đây là những hướng dẫn, tất nhiên - mọi người có thể thêm thông tin vào một bài viết theo cách họ muốn. Đó là phong cách wiki . Nhưng các biên tập viên đến sau và cố gắng định hình các bài viết để trông ngày càng giống các mẫu.
Sử dụng định dạng MediaWiki
editWikipedia sử dụng một số lượng lớn các mẫu MediaWiki để tạo liên kết, hộp và định dạng khác trong một trang. Wikipedia có các hộp thông tin ở đầu nhiều bài viết, ví dụ: {{w:vi:Thông tin khu dân cư}} trên các bài viết cho từng thị trấn riêng lẻ.
Mẫu để đặt tọa độ cho một thị trấn ở đầu trang là {{w:vi:Geo}}.
Liên kết đến và từ Wikipedia
editChúng tôi sử dụng Interwiki links để liên kết đến Wikipedia. Bạn có thể xem cách tạo các liên kết này tại liê kết đến Wikipedia, trang đấy sẽ giải thích tại sao liên kết trong dòng đến Wikipedia không được sử dụng. Thay vào đó, các bài viết sẽ liên kết đến bài viết cùng chủ đề của Wikipedia bằng một sidebar link; điều này có nghĩa là sẽ cần click 2 cái để đi từ một sự kiện đến một trang miêu tả về thành phố đó ở Wikipedia.
Ở Wikipedia, bạn có thể dùng bản mẫu như {{Wikinews}} để liên kết đến đây; cách này sử dụng liên kết [[voy: ]] đến Wikinews cùng ngôn ngữ (Wikipedia có các liên kết ở sidebar cho các phiên bản ngôn ngữ khác của cùng một bài viết Wikipedia). Bạn có thể tìm hiểu thêm tại liên kết từ Wikipedia.
Cần chú ý rằng liên kết ngôn ngữ – [[fr:France]] và liên kết đến các phiên bản ngôn ngữ khác của Wikinews. Giống như ở Wikipedia, liên kết trên sẽ hiển thị trên thanh đứng bên trái, trừ khi chúng được viết là [[:fr:France]].
Wikidata
editliên kết giữa trang đích Wikinews và trang tương ứng của Wikipedia về cùng một chủ đề có thể dùng Wikidata (xem Wikivoyage: Hợp tác với Wikidata ). Trong trường hợp không có sự tương ứng 1: 1, mẫu Template:Wn/vi/RecentWikipedia có thể được sử dụng để tạo liên kết thanh bên từ Wikinews đến bài viết Wikipedia tương ứng. Ngược lại, trong Wikipedia, các mẫu như [[{{{1}}}|"{{{1}}}"]] — Wikinews, {{{2}}} có thể được sử dụng để tạo liên kết liên mạng trở lại đây
Đồng thuận
editCó lẽ vì kích thước tương đối nhỏ của chúng tôi, Wikinews không gặp vấn đề tương tự với phá hoại, chỉnh sửa chiến tranh và các chỉnh sửa không mong muốn khác mà Wikipedia tiếng Anh-Việt gặp phải, nên chúng tôi có rất ít trang được bảo vệ (chủ yếu là văn bản giấy phép phải còn nguyên văn), một số ít khóa xóa trang và gần như không có lệnh cấm thành viên.
Chúng tôi xác định hầu như mọi thứ bằng sự đồng thuận . ít quyết định được đưa ra trên trang web này bằng cách bỏ phiếu theo quy tắc đa số. Cho đến nay, chúng tôi đã may mắn tránh được nhiều xung đột không thể giải quyết thông qua thảo luận.
Chúng tôi thực sự muốn giữ Wikinews mở cho mọi người. Nhưng chúng tôi cũng muốn tạo ra một trang báo tuyệt vời. Hoàn thành cái sau đôi khi có nghĩa là chúng tôi muốn cho độc giả xem những bức ảnh về các tác phẩm nghệ thuật và công trình quan trọng vẫn có thể được bảo vệ bởi bản quyền
Hãy nhớ rằng hầu hết các bài viết trên Wikinews đều có một liên kết đến một bài viết Wikipedia tương ứng. Nó là điều thuận tiện cho những người muốn tìm hiểu thêm về điểm đến của họ, nhưng nó không thay thế cho việc bao gồm tất cả thông tin mà người có thể cần trang báo.Mặc dù Wikinews và Wikipedia có các mục tiêu khác nhau, nhưng chúng tôi có sự trùng lặp trong một số nội dung chúng tôi sản xuất và lý tưởng nhất là chúng tôi sẽ có thể tận dụng giấy phép Creative Commons để chia sẻ nội dung đó.
Dự án khác
edit
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Meta-Wiki Điều hành chung |
Wikipedia Bách khoa toàn thư |
Wiktionary Từ điển |
Wikiquote Danh ngôn |
Wikisource Văn thư |
Wikibooks Sách giáo khoa |
Wikiversity Công cụ học |
Wikivoyage Cẩm nang du lịch |
Commons Hình ảnh & Âm thanh |
Wikispecies Các loài |
Wikidata Dữ liệu |