ဝၼ်းၸၼ်၊ ဢေႃးၵၢတ်ႉ 21၊ 2023
ၵႃႈၶၼ်သတွၵ်ႉ ၶွင် ၶွမ်ႇပၼီႇ VinFast ဢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇ လူတ်ႉၾႆးၾႃႉ (EV) ၶွင် ဝႅတ်ႉၼမ်းၼၼ်ႉ ဝၼ်းမၼ်းတႄႇတၢင်ႇတီႈလွၵ်းၵၢတ်ႇ ၼၼ်ႉ ၵႃႈၶၼ်မၼ်း ၽႅဝ်ၵႂႃႇၽၢႆႇၼိူဝ် ၶွမ်ႇပၼီႇလူတ်ႉၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇၼႂ်းလူၵ်း ၸိူဝ်းပဵဵၼ် Ford လႄႈ GM ၼၼ်ႉယဝ်ႈ။
တီႈလွၵ်းၵၢတ်ႇ ၼိဝ်းယွၵ်ႉၼၼ်ႉ ၵႃႈၶၼ်သျႄႇၼိုင်ႈဢၼ် ၶွင် ၶွမ်ႇပၼီႇၼႆႉ ဢိုတ်းၶၼ်မၼ်းၵႂႃႇ တင်း 37 တေႃႇလႃႇယဝ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ လုၵ်ႉတီႈသျႄႇသေတႄႉ ပႆႇလႆႈ ၼမ်ႉတွၼ်းမၼ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။
ၸွမ်းလူၺ်း လွင်ႈတတ်းၶၼ် ၶွင် လွၵ်းၵၢတ်ႇသတွၵ်ႉသေ ၶွမ်ႇပၼီႇ VinFast ၼႆႉ ၵိုင်ႇၶၼ် 85 ပီႇလီႇယႅၼ်ႇတေႃႇလႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႆႉ မၼ်းတိူဝ်းၼမ်လိူဝ်သေ ၵႃႈၶၼ်ၶွမ်ႇပၼီႇ Ford 48 ပီႇလီႇယႅၼ်ႇ လႄႈ ၵႃႈၶၼ် GM 46 ပီႇလီႇယႅၼ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ လွၵ်းၵၢတ်ႇ လူတ်ႉ ဢီးဝီႇ ၼႆႉ ၵႂၢင်ႈၶႂၢင်မႃးလႄႈ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၶွမ်ႇပၼီႇ ဢၼ်ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်လႄႈသင် ၸိူဝ်းပဵၼ် ၶွမ်ႇပၼီႇလူတ်ႉ ဢၼ်မႃးမႂ်ႇလႄႈသင် ဢွၼ်ၵၼ်ၶဵင်ႇၶတ်းၸႂ် တႃႇလႆႈလွၵ်းၵၢတ်ႇႁင်းၽႂ်မၼ်းယဝ်ႉ။
ဝၢႆးသေတၢင်ႇလွၵ်းၵၢတ်ႇယဝ်ႉ ၼႂ်းၵႃႈ ၵႃႈၶၼ် ၶွမ်ႇပၼီႇ Vinfast တႃႇ 39 ပီႇလီႇယႅၼ်ႇ တေႃႇလႃႇ ၼၼ်ႉ လႆႈပဵၼ် ၶွင် ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၽူႈတႄႇတင်ႈ ၶွမ်ႇပၼီႇ ၽမ်ၼတ်ႉဝွင် (Pham Nhat Vuong) မႃးယဝ်ႉ။ ၸဵမ်ၵွၼ်ၼၼ်ႉ မၼ်းပဵၼ် ၽူႈမၢၵ်ႈမီးသေပိူၼ်ႈ တီႈ ဝႅတ်ႉၼမ်းယဝ်ႈ။
လုၵ်ႉတီႈ Vingroup JSC ဢၼ်ပဵၼ် ၸုမ်းပၢႆးမၢၵ်ႈမီးယႂ်ႇသုတ်း ၶွင် ဝႅတ်ႉၼမ်းသေ လႆႈၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ သျႄႇ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 99 ဢၼ်ၸိူဝ်းပဵၼ် သျႄႇငဝ်ႈတိုၼ်း ၶွင်ၶွမ်ႇပၼီႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ၼႆႉ မၼ်းမၵ်းၶၼ်ႈဝႆႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉသျႄႇ ဢၼ်ၸၢင်ႈၶၢႆဢွၵ်ႇတၢင်းၼွၵ်ႈဝႆႉလႄႈ ၵႃႈၶၼ်မၼ်း ၸၢင်ႈၶိုၼ်ႈၸၢင်ႈလူင်း ယႂ်ႇလူင်ဝႆႉယူႇ။
မိူဝ်ႈ ဢေႃးၵၢတ်ႉ 15 ၼၼ်ႉတႄႉ လွင်ႈသိုဝ်ႉၶၢႆသျႄႇၼႆႉ ပေႃးမႃးၼိူင်းၵၼ်တူၺ်းတင်း ပၵတိ ၼႆႉ ဢမ်ႇပေႃးမႂ်း ယႂ်ႇယႂ်ႇလူင်လူင်သေ လွင်ႈသိုဝ်ႉၶၢႆၵၼ် မီး တႃႇ တေႃႇလႃႇ 185 လၢၼ်ႉၵူၺ်း။
"လွၵ်းၵၢတ်ႇမိူဝ်းၼႃႈၼႆႉ မၼ်းတေပဵၼ် လူတ်ႉၾႆးၾႃႉ လႄႈ မိူင်းဢၼ်ၵႃႈၶၼ်ထုၵ်ႇ ဢၼ်မီးတီႈ ဢေးသျႃးပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ တေပဵၼ်မႃး ၽူႈဢၼ်ၶေႉၶဵင်ႇလႆႈတီႈ ဢမႄႇရိၵၢၼ်ႇၼႆ ၽူႈၽင်တိုၼ်းလၢင်းၶဝ် ယုမ်ႇယမ်ဝႆႉၼင်ႇၼၼ်ယဝ်ႉ" ၼႆ ပေႇလ်ရူႇသူဝ်ႇ ၵေႃႉပဵၼ် ၽူႈပွင်ၵၢၼ်ထႅင်ႈ ၶွင်ၶွမ်ႇပၼီႇ Automobility တီႈ သျင်ႇႁၢႆး ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈဝႃႈၼၼ်ယဝ်ႈ။
VinFast ၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၶၢႆသျႄႇၼင်ႇ ပၵတိသေ မၼ်းၸႂ်ႉ ၶွမ်ႇပၼီႇတၢင်ၸိုဝ်ႈမၼ်းဢၼ်ၼိုင်ႈသေၵေႃႈ တၢင်ႇလွၵ်းၵၢတ်ႇမႃးယဝ်ႉ။ ပေႃးဢမ်ႇၼၼ် ၶွမ်ႇပၼီႇဢၼ်ၼိုင်ႈၼႆႉ ပေႃးဝႃႈ ယိူင်းဢၢၼ်း တႃႇသိုဝ်ႉ သျႄႇ ၵႃႈတီႈ ၶွမ်ႇပၼီႇ ဢၼ်ၼိုင်ႈၼႆၸႂ် ၶဝ်ၸႂ်ႉ ၶွမ်ႇပၼီႇ Spac ဢၼ်တႄႇတင်ႈမႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶွမ်ႇပၼီႇ Spac ၼႆႉ ၵႆႉၸႂ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ပဵၼ်ၵၢၼ်တင်ႈမႂ်ႇသုၼ်ႇတူဝ် သေ လႅၵ်ႈလၢႆႈပဵၼ် ၵၢၼ်ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းၵူၼ်းတင်းၼမ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးတေလႆႈလၢတ်ႈတႄႉ ဢဝ် ၶွမ်ႇပၼီႇ ဢၼ်တၢင်ႇဝႆႉယဝ်ႉ ၼႂ်းလွၵ်းၵၢတ်ႇလႄႈ ဢဝ်ၶွမ်ႇပၼီႇ ဢၼ်ဢမ်ႇပႆႇလႆႈတၢင်ႇၼႂ်းလွၵ်းၵၢတ်ႇၼၼ်ႉ ႁူမ်ႈၵၼ်ၵႂႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး 3 ပီၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢၼ်ပဵၼ် ၶွမ်ႇပၼီႇ ဢီးဝီႇ Lordstown Motors လႄႈ Faraday Future ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၸႂ်ႉ Spac သေ တၢင်ႇလွၵ်းၵၢတ်ႇသတွၵ်ႉမႃးၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃး ဝၢႆးသေ ၶွမ်ႇပၼီႇၸိူဝ်းၼႆႉ ႁူမ်ႈၵၼ်ၵႂႃႇယဝ်ႉၵေႃႈ ၶႃႈၶၼ်မၼ်းတူၵ်းလူင်းထိုင်ၵႂႃႇ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 90 ၼၼ်ႉယဝ်ႈ။
VinFast တႄႉ တေဢမ်ႇမိူၼ်ၼႆသေ ငိုၼ်းၵွင်ၵၢင် ဢၼ်မၼ်းလူဝ်ႇၼၼ်ႉ မၼ်းလႆႈမႃးတီႈ Vingroup ဢၼ်ပဵၼ် ၶွမ်ႇပၼီႇပိုၼ်ႉလင် ဢၼ်ပဵၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ဢၼ်လႆႈဢွင်ႈတီႈယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၼႆ မိတ်ႇသတႃႇ ရပ်ႇသူဝ်ႇ ဝႃႈၼၼ်ယဝ်ႈ။
"ၶွမ်ႇပၼီႇ ဢီးဝီႇ ဢၼ်ၸုၼ်ႉတင်ႈမႂ်ႇ ၵမ်ႉၼမ်ၼႆႉ ဢမ်ႇဢွင်ႇမၢၼ်။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈသင်ၼႆႉ တီႈၶဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇမီးဝႆႉငဝ်ႈငႃႇ ဢၼ်တေၸၢင်ႈလႆႈၼမ်ႉမျၢတ်ႈၼမ်ႉတွၼ်း။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ၶဝ်ၸႂ်ႉၸၢႆႇတိုၼ်းလၢင်းၶဝ်ပႅတ်ႈၽႂ်းၽႂ်း မိူဝ်ႈပႆႇတၼ်းလႆႈ ၼမ်ႉမျၢတ်ႈၼမ်ႉတွၼ်းမၼ်းလႄႈ လိုၼ်းသုတ်းမႃး ငိုၼ်းၵွင်ၵၢင်ၶဝ် လႆႈမူတ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ" ၼႆ မိတ်ႇသတႃႇ ရပ်ႇသူဝ်ႇ ဝႃႈၼၼ်ယဝ်ႈ။
ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ VinFast တႄႉ တႃႇမၼ်းတေ ႁူမ်ႇငမ်းလႆႈ လွၵ်းၵၢတ်ႇၼႆႉ တေလႆႈ ၶေႉၶဵင်ႇၵၼ်တင်း ၶွမ်ႇပၼီႇလူတ်ႉၾႆးၾႃႉလူင်ၶဝ်ယဝ်ႉ။
တီႈၼႂ်းလွၵ်းၵၢတ်ႇ လူတ်ႉၾႆးၾႃႉၼႆႉ ဢၼ်ပဵၼ် တႅတ်ႇသ်လႃႇ ၶွင် ဢီႇလုၼ်ႇမၢတ်ႉသ် လႄႈ BYD ဢၼ် ဝႃႇရၼ်ႇပတ်ႉၽတ်ႉ ၽူႈၽင်တိုၼ်းလၢင်းၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ လႆႈၽင်တိုၼ်းလၢင်းဝႆႉၼၼ်ႉ တႃႇတေယုၵ်ႉၵၢၼ်ၶၢႆလူတ်ႉၶဝ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်ယွၼ်ႇၵႃႈမၼ်းသေ ၶၢႆဝႆႉယူႇ။
VinFast ၼႆႉ ၶိုင်ႈပီတွၼ်ႈၼႃႈ ၼၼ်ႉ လႆႈၶၢႆဝႆႉ လူတ်ႉၵႃႈ 11300 လမ်းယဝ်ႉဝႃႈၼႆ။
တႅတ်ႇသ်လႃႇတႄႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းၼၼ်ႉ မၼ်းလႆႈၶၢႆဝႆႉ 889000 လမ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။
တႅၼ်ႇဢၢႆႉသ် တီႈ ၸုမ်းၵၢၼ်ငိုၼ်း Wedbush Securities မွၵ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈတႄႉ "လွၵ်းၵၢတ်ႇလူတ်ႉၾႆးၾႃႉၼႆႉ တႅတ်ႇသ်လႃႇ တေသိုပ်ႇဢွၼ်ႁူဝ်ၵႂႃႇယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ တၢင်းၸိူဝ်းၵေႃႈ ၶဝ်တေဢွင်ႇမၢၼ်ႇႁင်းၽႂ်မၼ်းယူႇ" ဝႃႈၼႆ။
မၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ "VinFast တႄႉ တႃႇႁႂ်ႈၵၢၼ်ငၢၼ်း EV မၼ်း ဢွင်ႇမၢၼ်ၼၼ်ႉ မၼ်းတမ်းလႆႈ ပိုၼ်ႉၶၢမ်ႇလီမၼ်းဝႆႉယဝ်ႉ" ဝႃႈၼႆ။
ငဝ်ႈငႃႇ
- Mariko Oi. "[www.bbc.com/news/business-66517549 VinFast: Vietnam EV maker valued at more than Ford or GM]" — BBC News, August 16, 2023