۔
سرائیکی افسانہ
ویہڑہ
تحریر ; ثانیہ رحمٰن
دَن دَن دَن۔۔۔ دَن دَنا دَن۔۔۔۔! دَن دَن دَن۔۔۔!
ملک ݙتو دے گھرو راتوکی ڈھول دی آواز بند نی تھٸی تے تھیووے وی کیویں ہا ملک دے گھر پوترا جو ڄایا ہا پچھلے ٻاوی ورہیاں توں نکے ٻالاں دیاں شیطانیاں تے روݨقاں توں ملک دا گھر محروم ہا اوندے پتر بالو دے بعد ول کٸی وی ٻال ایں ویہڑے ناڄایا تے اپنی روݨقاں نال ویہڑے کوں من بھاوݨاں ناکیتا اج جیووے تے لکھ تھیووے بالو کوں اللہ سٸیں سوہݨا تے چندر وانگ چمکدے مکھڑے آلا پتر ݙتے تاں ملک ݙتو ڈھول وڄوا تے پوترے دے ڄمن دی خشی پیا منیدے ڈتو دی ایں خشی وچ وس وسیب دےسارے سجن بیلی کٹھے ہن۔۔۔
لالہ مبارخاں اللہ ساݙے بھتریجے کوں مٹھامیوہ ݙتے۔۔۔
او خیر۔۔! خیر مبارک سٸیں میڈا بھرا ساݙی خشی وچ لنگھ آٸے۔۔
ملک ݙتو دے نکے لا دے سنگتی وساٸے نمبردار اوکوں پوترے دےڄمن دی مبارک اوندے در تے آتے ڈتی تاں ڈتو دا سینہ خشی کنوں جوں چوڑا تھی گیا۔۔
نمبردار کوٸی پہلا یا چھیکڑی بندہ ناہا جہڑا مبارک ڈیون آیا ہووے بندے تاں راتوکے آون شروع تھی گٸے ہن تے ملک ڈتو دا گھر وستی دے چھوٹیاں وڈیاں نال بھرا پیا ہا گبھرو جھمراں پاماحول کوں چار چندر لاٸی کھڑے ہن بالو آون آلے مہماناں دے کھاون پیون دے بندوبست وچ لگا ہویا ہا اوندے چہرے تے مسک ہٸی تے خشی دے آثار نمایاں ہن۔۔۔
اندروں گھر وچ تریمتیں دا وی ایہو حال ہٸی بالو مإ پیو دا ہکو ہک پتر ہا اوکوں اج خدا بھاگ لاٸے تاں سارے سجن بیلی خش تے نہال ہن وسبے دیاں تریمتیں کٹھیاں تھی چوری پیاں کٹیندیاں ہن ویہڑے دی آدھی وچ ڈو تراٸے کھٹڑے ملاتے اوندے تے میراثنیں دھول وجیندیاں تے بال دے جمن دے سہرے بیٹھیاں گاندیاں ہن۔ تے گھر وچ ہر پاسوں خوشی ای خوشی ہٸی۔۔
سجھ اپنا منہ کڈھیا تے دھپ تھولی جہیں چوکھی تھٸی تاں بالو دی ما ٕ کریمو اپنے پوترے کوں چاتے پانی نوسڑا کر دھواون آ بیٹھی۔۔۔
بالو دی ذال شیمو جیہڑی جو الویاٸی ہٸی اوندے نال وستی دیاں چھوریں جھرمٹا تھی کراہیں بہہ گیاں تے اوندے نال مذاقاں کرن لگیاں۔۔
اڑی شیمو۔۔۔! بھلا ڈس تاں بھنڑیجا میڈا تیڈی شکل ہے یا لالے بالو دی۔۔۔
ہک گالھ کیتی تے ساریاں ہکے منہ زور دا خچکارا ماریا۔۔
انہیں دے کھلن تے خچکارے دے نال ای جواب شیمو دے منہ وچ ای رہ گیا تے او وی مسک پٸی۔۔۔
سینگیں سہیلیں وچ اج شیمو فخر دے نال سہرانے دی ٹیک لا تے ملکہ وانگوں بیٹھی ہٸی اوندے ڈند ڈند وچ کھل ہٸی تے اوندی خشی اوندے چہرے کنوں عیاں ہٸی۔۔۔۔
ہیں ڑی شیمو بھلا اے تاں ڈس جو لالے بالو تیکوں چندن ہار پواٸے۔۔۔؟
کوٸنا۔۔۔! کیوں بھلا میکوں کیوں پواوے ہا بھلا میکوں کہیں تھوڑ ۔۔۔۔؟
سوال پچھدی فیضاں کوں شیمو ولدی ڈتی۔۔۔
اڑی ہاااا اے۔۔۔۔! اےتاں بھولی دی بھولی ہےآہدی ہےجو میکوں چندن ہارکیوں پواوے ہا۔۔ ڈیکھ میڈی بھین اوویں تہاڈے اپنے گھر دی گالھ ہے تساں ذال مرد او جیویں مرضی گزارو باقی بھیناں اے گالھ تاں ہے جو وسیب وچ جیہڑی تریمت پتر جاوے اوکوں سونے دے کنگن تے چندن ہار پویندن چندن ہار۔۔۔۔!
بھل تیکوں انہاں نی پوایا تاں اساں کیا آکھ سگدیاں ہیں۔۔۔۔
فیضاں گالھ کیتی تے اپنی گالھ دی تصدیق کیتے اوں جھرمٹا تھیاں ساریں دو ڈٹھا تاں انہیں وی اوندی گالھ دی تصدیق وچ سر لوڈ چھوڑے۔
ہااااا۔۔۔۔ ڑی سچی۔۔۔۔؟ میکوں تاں پتہ وی کینی تے میکوں تاں کہیں پچھیا وی نی۔۔
فیضاں دی گالھ سن شیمو وسی وسی تھی گٸی اوندے منہ توں کھل ویندی تھٸی تے منہ رتویل کنوں رتا لہو تھی گیا۔۔
ہاااا ٸے۔۔ بی بی ڈیکھو تاں بھلا کے جہیں بے قدرے لوک ہن بال جو جمے تریمت کنوں کٸی ہار چھلا وی نی چا پچھیا۔۔
بی بی گالھ تاں حیرانی دی ہے تریمت دی گھر وچ قدر دا تاں اتھاٶں پتہ لگدے جو اوندی گھر وچ کیہڑی عزت ہے باقی منہ دی جی سٸیں تے خوشامد بھلا کڈاں عزت کرویندی ہے اویں لالے بالو کوں چہیدا ہٸی جو اپنی ذال کوں کٸی نا کٸی شےگھن تے اوندے گل چا گھتے۔۔
ہا۔۔۔
اڑی اماں ایہا تاں گالھ ہےجو *تارے تاں ور مارے تاں ور* ڈیکھ ہاں شودی ایڈی تکلیف نال بال جماٸے تے اوکوں کیا ملے اوتاں ہتھوں سینگیں سہیلیں وچ سر جھکا کرتے مونجھی ماندی تھٸی بیٹھی ہے۔۔
ساریاں واری واری مینہنے مریدیاں بیٹھاں ہن تےشیمو مونجھی ماندی تھی بت دی بت بن تےبیٹھی ہٸی۔۔
ہاں ڑی چھوریں ہن ذرا جاہ خالی کرو تے پروبھریاں تھیوو تاں جو میڈے جوان دے کھیر پیون دا ویلھا تھی گٸے۔۔
کریمو بال کوں دھنوا ، بدھنا بدھ اوندے اکھیں وچ سرمے دی دھار لا تے پیار کریندیں ہوٸیں شیمو دی جھولی وچ آ ڈتا تاں شیمو اوکوں کھیر پلاون کیتے سدھی تھی بیٹھی بال کوں کھیر پلیندی شیمو دے چیتے ہکو ای راگ ہٸی جو او تاں بے قدری ہے اوندی تاں گھر وچ کٸی عزت وی کینی اوکوں وستی دیں تریمتیں تے اوندیں سہیلیاں دیاں گالھیں ہاں وچ کہیں سانگ دے وانگوں پڈدیاں بیٹھاں ہن تے او گم سم بیٹھی اپنے خیالات نال جنگ وچ مصروف ہٸی تے اوندیں اکھیں توں نیر پٸے واہندے ہن۔۔
شیمو۔۔۔! شیمو تیکوں کیا تھی گٸے ایویں مونجھی ماندی کیوں تھٸی بیٹھیں۔۔۔؟
تے روندی کیوں بیٹھیں۔۔۔؟ بھلا کیا گالھ تھٸی ہے۔۔۔؟
بالو گھر آیا تاں چپ چاپ بیٹھی شیمو دیاں اکھیں وچوں واہندے نیر ڈیکھ تے بےچین تھی گیا تے مچھی وانگوں تڑپ تے شیمو دے نال کھٹ تے آ بیٹھا اوندیں منہ توں ہنجوں پونجھیاں تے اوندا ہتھ پکڑتے اپنے ہتھ تے ہولے ہولے محبت نال رگڑیس تاں شیمو اپنے ہتھ کوں مروڑ تے چھڑوا گھدا۔۔
توں اتھو اٹھی ونج تے میڈے اکھیں توں وی اوڈھر تھی ونج۔۔۔
شیمو بالو کوں دھکا ڈے ڈتا تے بالو ہکا بکا تھی اوکوں ڈیکھن پٸے گیا نال نال بیٹھیاں تیمتیں یکدم انہاں دو متوجہ تھیاں شیمو دے ایں رویے تے بالو کوں کاوڑ تاں لگی مگر او اوکوں ہک لمبا گھٹ بھر تے پی گیا تے اطمینان نال بالو شیمو کنوں کاوڑ دی وجہ پچھی تاں اوں کوٸی ولدی ڈیون دی بجاٸے سدھا آکھیس جو بس میں ہن ایں گھر ناں راہساں میڈی تاں اتھاں کٸی قدر وی کینی۔۔۔
کیوں بےقدری ہےمیڈی دھی بھلا۔۔۔۔؟
میڈی دھی دا تاں اپنا گھر ہے توں تاں مالک ہیں ایں گھر دی۔۔۔
ایندے کولوں پہلے جو بالو شیمو دی گالھ دا ولدا ڈیندا کریمو شیمو کوں وڈے پیار دے نال بھاکل پاتی تے اپنے سینے نال لا کراہیں آکھیا۔۔
کریمو دا اے مٹھا لاون وی کہیں کم نا آیا تے شیمو ہٸی جو مکوڑے دی لت وچ رسا گھت ہکا راند گھتی بیٹی ہٸی جو میکوں تاں تساں بے قدرا کیتے میڈی تاں قدر کینی۔۔۔
شیمو گالھ کوں ودھیندی گٸی تے مجمعے وچ چپ چاپ سارا ماجرا ڈیہدے بالو کنوں طلاق توڑیں منگ گھدی تے نال ای آکھیس جو تساں میکوں بےسینکا سمجھے میڈی بھال بھالن آلے ہن پٸے میڈے بھرا۔ میں تاں اتھاں راہندی وی نی جتھاں قدر ناہووے اتھاں راہون دا کییاں فیدہ۔۔۔
کھیر پیندے معصوم بال کوں کھیر توں تروڑ تے شیمو ہک پاسے چا سٹیا تے اٹھی تے اپنے کپڑیں لٹے بدھن پٸے گٸی اوکوں بندے بندے آکھیا جو دھیا چنگا نی ہوندا نا ونج اوں کہیں دی نا سنی تے اپنے بھرا کوں سڈوا بھیجا بالو اپنے خشیاں بھرے گھر وچ ہک لحظے وچ آون آلی ایں بے سکونی کوں تے روندے پترکوں ڈیہدا تے بے وس تھیا کھڑا ہٸی۔۔
کریمو چیکدے بال کوں چا تے ہاں نال لایا ملک ڈتو وی شور سن تے دیرے توں اٹھی کراہیں اندروں ویہڑے آ گیا تے پچھن کیتس جو کیا رولا ہے کریمو اوکوں روندیاں حال سنایا جو ٹھیک ٹھاک بیٹھی کوں خبر اے کیا تھی گٸے۔ ملک ڈتو کھٹڑے تے کپڑیں دی گنڈھڑی بدھیندی شیمو دوگیا تےاوکوں سمجھاون لگا جو پتر تریمت اپنے گھر ور نال سوہنی ہوندی ہے ۔۔۔۔ تو اتھاٸیں بہہ تے کتھاٸیں ناونج میکوں ڈس تیڈی کٸیں تے کیہڑی بے قدری کیتی ہے میں اپنی دھی دی ہرگالھ منیساں تے انہاں کولوں وی پچھداں جو میڈی دھی کوں کیا آکھے نیں۔ شیمو ہٸی جو اوں اپنے کن ڈوورے کر گھدے تے ملک ڈتو کوں کٸی ولدی ہوں دی دھوں وی نا ڈتی تے ہیں دیر اچ شیمو دا بھرا نعیم وی پھوکیا تڑوکیا تے آگیا ملک ڈتو اوکوں بہہ تے سارا حال کر سنایا مگر جوانی دا خون ہٸی نعیم ملک ڈتو دی گالھ سنی ان سنی کیتی تے بھین کوں گھندا ٹریا گیا شیمو دے ونجن دے بعد ملک ڈتو سر پکڑ بہہ گیا شام تھٸی تاں ڈتو کجھ برادری دے معزز بندے کٹھے کیتے تے شیمو دے پیٸو دو ٹور گیا شیمو دا پٸیو سمجھدار تے وستی دا پھردا بندہ ہٸی اوں دھی دا حال وی چاتا تے ڈتو دا حال وی گھدس تاں اوں اپنی دھی کوں گھر ول ونجن دا آکھیا تاں شیمو بھری پنچاٸیت وچ ای پیٸو دا آکھیا منن توں انکار کر ڈتا۔ شیمو کوں اوندے پٸیو ہزار سمجھایا مگر اوں نا مننا ہٸی نا منی کہیں کوٸی گالھ وی نا ڈسیندی ہٸی بس اوندی ہکاہک رٹ ہٸی جو میڈی تاں ایں گھر وچ کوٸی قدر کینی تے میں انہاں لوکاں وچ نی راہندی بس اے میکوں طلاق ڈیون۔۔
گالھ پرہ پنچاٸیت توں اگوں ٹری تاں شیمو عدالت وچ تنسیخ نکاح دا کیس کر ڈتا تے بالو کوں عدالتو سمن آ گٸے۔ بالو عدالت پیشی تے گیا تاں عدالت وچ کھڑے وکیل دے سوالاں اوکوں چکرا تے رکھ ڈتا اوندی سمجھ نا آندی ہٸی جو او انہاں سوالاں دے جواب کیا تے کیویں ڈیووے۔۔
ڈینہ گزرے ، مہینے گزرے بالو تے ملک ڈتو شیمو کوں ولاون دے جتن کیتے پر او نا ولی وسیب وچ کُھِیڑاں لگیاں ٹھڈ ودھی تاں بالو بیمار تھی گیا اوندے پتر دی ڈیکھ بھال کریمو تے آگٸی بڈھڑی کریمو کنوں کتھو بال پلیندا ہٸی بال کوں ٹھڈ لگی تاں بال بیمار تھی گیا بالو تاں ٹھیک تھی گیا پر معصوم بال سردی دی ایں شدت کوں برداشت نا کر سگیا تے بالو دا لوہنیں دا پتر مرپیا۔ پتر کیا مویا جو بالو تے قیامت ہی آگٸی کجھ سجنیں بیلیں شیمو کوں ونج ڈسایا جو تیڈا پتر مر گٸے پر او ہٸی جو اوندے آنیں چٹے تھی گٸے ہن او پتر دی موت تے وی ناں آٸی روندیں پٹیندیں بالو تے اوندے مإ پیٸو قضٸیے دے ڈینہ گزارے تے ولدے اویں دے اویں کلہے تھی بیٹھے تے ملک ڈتو دا گھر ولدا بال دے چیخ بکاڑے کنوں محروم تھی گیا۔
اوڈوں عدالت وچ پیشیں توں پیشیاں پیاں لگدیاں ہن وکیل بالو کوں کٸی دے کٸی مشورے ڈیون جو توں وی شیمو تے اوندے پٸیو بھراویں تے ولدا کیس کر ڈے بالو ہٸی جو سدھا سادہ بندہ ہٸی اوں کوٸی کیس نا کیتا تے آکھے جو وکیل صیب میں راضی نانویں دیاں کوششاں کریندا وداں اللہ چنگاٸی کریسے تنسیخ دا کیس ہٸی کجھ عرصہ چلیا تے شیمو عدالتو طلاق گھن گھدی۔۔
شیمو دے طلاق گھنن دے بعد راضی ناویں دیاں امیداں وی مک گیاں تے بالو دے ہسدے وسدے گھر دی وسوں اجڑ گٸی گھر ویران تھی گیا اوندے گھر وچ چپ دا ایڈا راج تھیا جو گھر دی اے سنسانی چنگے بھلے بندے دا ہاں چیریندی ہٸی۔ بالو گھر دی سالھ وچ کلہا بہہ دیوار دی ٹیک لا خیالات وچ گم حقے دے لمبے لمبے سوٹے بھریندا ویہڑے دو ڈیکھ سوچیندا بیٹھا ہٸی جو اے تاں او ویہڑہ ہے جیندے وچ ساڈیاں خوشیاں کھیڈدیاں ہن پتہ نی ایکوں کیندی نظرلگی ہے جو اے بر تھی گٸے۔ اوندے سامنے اوندے گھر دا اجڑا تے مٹی نال مٹی تھیا ویہڑہ ہٸی جیندی ویرانی اوکوں کھاون کوں آندی ہٸی۔۔۔۔
ختم شد