سورۃ الفرقان مکیہ
اَتے جِہڑے اَساݙے اَڳُوں پیش تِھیوݨ دَا ݙَر اِی نَھیں رَکھیندے اُنھاں آکھئے، جو اَساݙے اُتّے فرشتے کِیُوں نھیں نازِل کِیتے ویندے یا اَساں اَپݨیں رَبّ کُوں کِیُوں نھیں ݙیکھ گِھندے تحقیق اِیہ اَپݨیں دِل وِچ وَݙائی کریندِن، اَتے سَرکشی کِیتی ہِینے، تے او وِی ٻَہُوں ساری(٢١)۔ جِہڑے ݙِین٘ہ او فرشتیاں کُوں خُود ݙیکھ گِھنسِن، تاں اُوں ݙِین٘ہ اُنھاں کِیتے کوئی خُوشخبری نَہ ہوسی اَتے اَکھیسِن جو کوئی اوٹ ہُووے ہَا اَساکُوں پَرے رَکھݨ کِیتے(٢٢)۔ اَتے جو کُجھ عَمل اُنھاں کِیتے ہوسِن، اَساݙے اَڳُوں آسِن، تاں ٻَس اُنھاں کُوں دُھدِّھڑ وَانگُوں کِھن٘ڈا پُھن٘ڈا ݙیسُوں(٢٣)۔ اُوں ݙِین٘ہ جَنّت والے لوک ݙَاڈھی چَن٘ڳی جاء تے اَتے وَݙے آرام وِچ ہوسِن(٢٤)۔ اَتے جِہڑے ݙِین٘ہ اَسمان جھڑّاں نال پَھڑیج ویسی، تاں فَرشتے نازِل کِیتے ویسِن، قطاراں لَا لَا تے(٢٥)۔ اُوں ݙِین٘ہ صَداقت تے حقیقت والی بادشاہی ٻَہُوں مہربان رَبّ دِی ہوسے، اَتے او ݙِین٘ہ کافراں کِیتے ݙَاڈھا اَوکھا ہوسے(٢٦)۔ اَتے اُوں ݙِین٘ہ ظالم شَخص اَپݨیں ہَتّھ پَٹیسی، چِتّھیسی، اَتے اَکھیسی وَݙا اَرمان ہے اِیویں ہوندا جو مَیں وِی رسول دے نال دَا، رَاہ اِختیار کِیتا ہوندا(٢٧)۔ ہائے میݙی کَم بَختی، جو فلاݨیں کُوں آپݨاں یار نَہ بݨیندا(٢٨)۔ پیغام (قرآن) دے میݙے کولھ پُڄ وَںڄݨ دے بعد اِیں (یار) میکُوں گُمراہ کر چھوڑیے، اَتے شیطان تاں اِنسان کُوں دَغا ݙیوݨ والا ہے(٢٩)۔ اَتے رسول اَکھیسے، میݙے رَبّ آ، بیشک میݙی قَوم اِہجے قرآن کُوں ٻَس اِیویں ہِی سَمجھ رَکھیا ہَا(٣٠)۔ اَتے اِیں طرح اَساں ہَر نبی کِیتے گُنہڳاراں وِچُوں دُشمن بݨائے، اَتے (اَے رسول) تیݙا رَبّ تیکُوں ہِدایت ݙیوݨ تے تیݙی مَدد کرݨ کِیتے کافی ہے(٣١)۔ اَتے جِنھاں لوکاں کُفر اِختیار کِیتا ہوئے اَکھیندِن جو اِیندے اُتے قرآن کَٹَّھا ہِکّے واری کِیُوں نازِل نھیں کِیتا، اِیہ تاں اِیں ڳالھُوں ہے تاں جو اَساں اِیندے ذریعے تیݙے دِل کُوں تَکڑا کِیتی رَکّھوں، اَتے اَساں اِیکُوں رُک رُک تے لَہیندے پَڑھیندے رِیہے ہِیسے، تے اِیویں لَہاوݨاں وِی چَاہِیدا ہے(٣٢)۔ اَتے (ڄَݙاں کَݙائِیں) اِیہ تیݙے کولھ کوئی مِثال (مسئلہ) گِھن آے، تاں اَساں وِی تیݙے کولھ حَقّ والا جَواب بھیڄ چھوڑے، تے اُوکُوں واضح طور تے بیان کر ݙِتّے(٣٣)۔ جِہڑے لوک آپݨیں مُن٘ہ دے بھار دَوزخ دو کَٹّھے کِیتے ویسِن، اُنھاں دا ٹِکاݨاں وِی ٻَہُوں بھیڑا ہے تے سِدّھے رَاہ کنُوں وِی ٻَہُوں تھڑکیئے ہوئِن(٣٤)۔ اَتے تحقیق اَساں مُوسیٰ کُوں کِتاب ݙِتّی، تے اُوندے بِھرا ہَارون کُوں اُوندا مَددگار بݨا تے اُوندے نال کر چھوڑیا(٣٥)۔ ٻَس اَساں آکھیا، جو تُساں ݙُوہائیں اُوں قَوم کولھ وَن٘ڄو، جَئیں اَساݙِیاں آیاتاں (نِشانیاں) کُوں کُوڑا آکھیئے، ٻَس اَساں اُنھاں کُوں غَارت کر چھوڑیا، جیں طرح غارت کرݨاں چَاہِیدا ہَا(٣٦)۔ اَتے نُوح دِی قَوم ڄَݙاں رسولاں کُوں کُوڑا آکھیا تاں اَساں اُنھاں کُوں غرق کر ݙِتّا، اَتے اَساں لوکاں کِیتے اُنھاں کُوں ہِک (عِبرت دِی) نِشانی چَا بݨایا، اَتے اَساں ظالم لوکاں کِیتے ہِک دَرد ناک عَذاب تیار کِیتا ہوئے(٣٧)۔ اَتے عاد، تے ثمود تے رَسّ (اندّھے کُھوہ) والے لوکاں کُوں تے اُنھاں دے وِچالے دِیاں صَدیاں والیاں ٻَہُوں قَوماں کُوں (وِی تَباہ کِیتا ڳیا(٣٨)۔ اَتے ہَر ہِک کُوں اَساں مِثالاں ݙے تے سَمجھایا (نَہ مَنیئے تاں) ہَر کہیں کُوں اِیں طرح بَرباد کِیتا جِیویں برباد کرݨاں چَاہِیدا ہَا(٣٩)۔ اَتے تحقیق اِیہ لوک اُوں وَستّی کنُوں وِی لَنگھئن جِیندے اُتّے بَد ترین قِسم دا مِین٘ہ وَسایا ڳیا، کیا اِیہ اُوکُوں ݙیکھدے نَہ ہوسِن، بلکہ اِیہ تاں مَرݨ دے بعد وَلا اُٹّھی کَھڑݨ دِی توقع وِی نھیں رَکھیندے(٤٠)۔ اَتے ڄَݙاں تیکُوں ݙیکھدے ہِن، ٻَس تیݙے اُتّے مَذاقاں کریندِن، جو کیا اِیہُو او جُوان ہے جِیکُوں اَللہ رسول بݨا بھیڄے(٤١)۔ اِیہ تاں اَجھّو اَساکُوں اَساݙے معبوداں کنُوں وِی ہَٹَا گِھنّے ہَا، جیکر اَساں اُنھاں (دِی بَندگی) اُتّے قابو نَہ تَھئے رَہندے، اَتے جیں ویلے عَذاب کُوں ݙیکھسِن، تاں جَلدی پَتہ لڳ ویسنیں جو کَوݨ سِدّھے رَاہ کنُوں ٻَہُوں تُھڑکیا ہُوئیا ہَا(٤٢)۔ کیا تَیں (اَے رسول) اُوں شَخص کُوں وِی ݙِٹّھے، جیں نفسانی خُواہِش کُوں آپݨاں معبود بݨایا ہوئے، کیا تُوں اُوندا ذِمّے وار بَݨ سَڳدیں(٤٣)۔ کیا تُوں اِیہ خیال کریندیں جو بیشک اُنھاں وِچُّوں ڈھیر لوک سُݨدے یا سَمجھدے ہِن، اِیہ تاں ٻَس جانوراں وانگُوں ہِن، بلکہ سِدّھے رَاہ تُوں اُنھاں کنُوں وِی ڈھیر تُھڑکیئے ہوئے ہِن(٤٤)۔ کیا تَیں آپݨیں رَبّ دو نھیں ݙِٹَّھا، جو کِیں طرح پِچھاویں کُوں لَمبا کر ݙیندے، جیکر او چَہندا تَاں اُوکُوں ہِکّی جاء کَھڑا کِیتی رَکھیندا وَل اَساں سِجّھ کُوں اِیندے کِیتے ہِکّ دلیل (ٹورݨ والا) بݨائے(٤٥)۔ وَل اَساں اِیکُوں آپ دو وَلھیٹ گِھندے ہَیں، ہولے ہولے کر تے(٤٦)۔ اَتے او تاں اُوہو ہے جیں تُہاݙے کِیتے رَات کُوں ہِک پَردہ بݨائے، اَتے نِندر کُوں آرام، اَتے ݙِین٘ہ کُوں (نِندر کنُوں) اُٹّھی کَھڑے تِھیوݨ دَا وَقت بݨائے(٤٧)۔ اَتے اُوہو تاں ہے جِہڑا ہَوائیں کُوں خُوشخبری بݨا تے اَپݨِیں رحمت کنُوں پہلے بھیڄ ݙیندے، اَتے اَسمان کنُوں صاف سُتھرا (کرݨ والا) پاݨِیں نازِل کریندے(٤٨)۔ ٻَس اِیندے نال موئی ہوئی وَستی کُوں جِیوا ݙیندُوں، تے اَساں اَپݨیں پَیدا کِیتے ہوئے ڈھیر سارے جانوراں تے اِنساناں کُوں پِلیندے وِی ہَیں(٤٩)۔ اَتے تحقیق اَساں (اِیں کرشمے کُوں) وَل وَل بیان کریندُوں، تاں جو اَساݙا ذِکر کِیتی رَکّھن، تے سَبق گِھنَّن، وَت وِی اَکثر لوکاں اِنکار کرݨ کنُوں سِوا ٻِیا کُجھ مَنیّا وِی نھیں(٥٠)۔ اَتے جیکر اَساں چَہندے تاں ہَر ہِک وَستی وِچ ݙَراوَݨ والا (چِتاوَݨ والا) اُٹھا کھڑیندے(٥١)۔ ٻَس کافراں دَا آکھیا نَہ مَنّ، اَتے اُنھاں نال (اِیں قرآن دے) زور تے جہاد کر، جہاد وِی وَݙا زور دَا(٥٢)۔ اَتے اُوہو تاں ہے جیں ݙُوں سمندراں کُوں مِلا ݙِتّے، ہِک مِٹّھے پاݨِیں دا تریْہ لَہاوَݨ والا، تے ہِک کَھارے پاݨِیں دَا سِینہ سَاڑَݨ والا اَتے اُنھاں دے اَدّھ وِچ ہِک آڑ (رُکاوَٹ) ہے، اَتے ہِک قِسم دا بَندھ ٻَدھیا ہوئے(٥٣)۔ اَتے (اَللہ) اُوہو تاں ہے جیں پاݨِیں وِچُوں بَشر کُوں پَیدا کِیتے، تے اُوندے جَدّی پُشتی سَکّے تے ساہورے وِی بݨائِن، اَتے تیݙا رَبّ تاں ہَر طرح دِی قُدرت رَکھݨ والا ہے(٥٤)۔ اَتے (کافر) اَللہ کُوں چھوڑ تے اُوندی بَندگی کریندِن، جِہڑا نَہ اُنھاں کُوں کوئی نَفع پُچا سَڳدے، اَتے نَہ اُنھاں کُوں کوئی نُقصان ݙے سَڳدے، ٻِیا اِیہ جو کافر اَپݨیں رَبّ (دے مخالف دی) مَدد وِچ لَڳیا ہُوئے(٥٥)۔ اَتے (اَے رسول) اَساں تیکُوں خُوشخبری سُݨاوَݨ والا تے عَذاب کنُوں ݙَراوَݨ والا بَݨا تے بھیڄے(٥٦)۔ آکھ ݙے، جو مَیں تُساں کنُوں (اِیں کَم دا) کُوئی اَجر نھیں مَنگدا، سِوائے اِیندے جو جِیندا دِلّ چَہوے ٻَس او اَپݨیں رَبّ دو پُچاوَݨ والے دَڳ کُوں پَکڑ گِھنّے(٥٧)۔ اَتے اُوں ہمیشہ زِندہ رَہݨ والے اُتّے توکّل رَکّھ، جیں اَصلُوں کَݙاہِیں نھیں مَرݨاں، اَتے اُوندی تعریف دے نال اُوندا پاک ہُووَݨ بیان کِیتی رَکّھ، اَتے اَپݨیں بندیاں دے گُناہاں دا پُورا پَتہ رَکھݨ کِیتے ٻَس او خُود کافی ہے(٥٨)۔ جیں اَسماناں تے زمین اَتے جو کُجھ اِنھاں دے وِچالے ہے ساریاں کُوں چِھی ݙِین٘ہاں وِچ تیّار کر کھڑائے، وَل عَرش اُتے تکڑی حکومت وَن٘ڄ سَنبھالی جِہڑا ٻَہُوں مہربان ہے، ٻَس اُوندی شان کہیں ڄاݨݨ والے کنُوں پُچّھ ݙیکھ(٥٩)۔ اَتے ڄَݙاں اُنھاں کُوں آکھیا ویندے جو آپݨیں ٻَہُوں مہربان اَللہ کُوں سَجدہ کرو، تاں (کافر) اَکھیندِن کیا اَساں اُوکُوں سَجدہ کروں جِیندے ناں تُوں اَساکُوں آکھیں، ٻَس اِیہ ڳالھ اُنھاں کُوں اَللہ کنُوں ٻِیا وِی پَرے بھڄیندی ہے(٦٠)۔ ٻَہُوں بَرکتاں والا ہے، او جیں اَسماناں وِچ بُرج بݨائِن، تے اُنھاں وِچ ݙِیوا (سِجھ) رَکھیئے، اَتے چمَکݨاں چَندر وِی(٦١)۔ اَتے (اَللہ) تاں اُوہو ہے جیں اُوں بَندے کِیتے رَات تے ݙِین٘ہ کُوں ہِک ٻئے دے پِچُّھوں آوَݨ وَن٘ڄݨ والا بݨائے، جِہڑا اُنھاں کنُوں سَبق (نصیحت) گِھنَّݨ چَاہے یا جِہڑا اُوندی شُکر گُزاری کرݨ چاہے(٦٢)۔ اَتے ٻَہُوں مہربان اَللہ دے (اَصل) بَندے او ہِن، جِہڑے زمین اُتے تَھرام نال ٹُردِن، اَتے ڄَݙاں جاہل (بدتمیز) لوک اُنھاں کُوں بُرا بَھلا اَکھیندِن تاں اُنھاں کُوں سَلام آکھ تے ٹُر ویندِن(٦٣)۔ اَتے اِیہے لوک اَپݨیں رَبّ دے اَڳُوں سَجدے کر کر تے، اَتے کَھڑے تِھی تے رات گُزریندِن(٦٤)۔ اَتے اِیہے لوک دُعا مَنگدے رَہندِن، جو اَساݙے رَبّ آ! اَساں کنُوں دَوزخ دے عَذاب کُوں پَرے رَکّھیں، اِیندا عَذاب تاں ٻَس جان کُوں لَڳ تے رَہ وَن٘ڄݨ والا ہے(٦٥)۔ بیشک اِیہ تھوڑی دیر کِیتے یا اَصلُوں رَہݨ کِیتے ٻَہُوں گَندی جاء ہے(٦٦)۔ اَتے اِیہے لوک ڄَݙاں خَرچ کرݨ لڳدِن، تاں نَہ او فَضول خَرچی کریندِن، اَتے نَہ بُخل! بلکہ او دَرمیانے حِساب نال خَرچ کریندِن(٦٧)۔ اَتے اِیہے لوک اَللہ دے نال ٻئے معبود کُوں نھیں سَݙیندے، اَتے کہیں اِہجی جان کُوں، سِوائے حَق حَاصل ہُووَݨ دے، قَتل وِی نھیں کریندے، جِیکُوں اَللہ حَرام کر ݙِتَّا ہُووے، اَتے زَنا وِی نھیں کریندے اَتے جِہڑا وِی اِیویں کریسے او سَخت گُناہ کرَݨ والا تِھی ویسے(٦٨)۔ قیامت دے ݙِین٘ہ اُوندے کِیتے ݙُوڑا عَذاب ہوسے، اَتے او اُوندے وِچ ہمیشہ کِیتے ذلیل و خُوار تِھی تے رَہسی(٦٩)۔ پَر جِہڑے شَخص تَوبہ چَا کِیتی، اَتے اِیمان گِھن آیا، اَتے نیک کَمّ کِیتے ٻَس اُنھاں کِیتے اَللہ اُنھاں دے گُناہاں کُوں نیکیاں وِچ بَدلا ݙیسے، اَتے اَللہ تاں ٻَہُوں بخشݨ ہَار تے وَݙا مہربان ہے(٧٠)۔ اَتے جِہڑا تَوبہ چَا کریندے، اَتے نیک کَمّ وِی کریندے، تاں او اَللہ دو رجوع وِی کریندے، جِیویں جو کرݨاں چاہِیدا ہے(٧١)۔ اَتے اِیہے لوک کُوڑی گُواہی وِی نھیں ݙیندے، اَتے ڄَݙاں کہیں بیہُودہ شَئے نالوں لنگھدِن، تاں عِزّت والیاں بَندیاں وانگُوں لَنگھ ویندِن(٧٢)۔ اَتے ڄَݙاں اُنھاں کُوں اُنھاں دے رَبّ دِیاں آیاتاں (سُݨا تے) نصیحت کِیتی ویندی ہے، تاں او اُنھاں اُتّے اَندھے ٻوڑے بَݨ تے نھیں رَہ ویندے(٧٣)۔ اَتے جِہڑے لوک اَکھیندِن جو ساݙے رَبّ آ! اَساݙِیاں ذالیں تے آل اَولاد نال اَساݙیاں اَکّھیں ٹَھاری رَکّھ، اَتے اَساکُوں پَرہیزگار لوکاں دَا اِمام چَا بَݨا(٧٤)۔ اِیہے او لوک ہِن، جِنھاں کُوں اَجر دے طور تے اُچّیاں ماڑیاں ݙِتّیاں ویسِن کِیُوں جو اُنھاں صَبر اِختیار کِیتا ہُوئیا ہَا، اَتے اُنھاں وِچ اُنھاں کُوں (ہَر پاسُوں) سَلام دُعا (جِی آیاں کُوں) آکھیا ویسی(٧٥)۔ او اُنھاں وِچ ہمیشہ رَہسِن، اِیہ ٻَہُوں سوہݨِیں ٹِک تے رَہݨ دِی جاء وِی ہے، تے عارضی رَہݨ دِی جاء وِی(٧٦)۔ (اَے رسول) آکھ ݙے جو میݙے رَبّ کُوں تُہاݙی پَرواہ کائے نھیں، جیکر تُساں اُوکُوں نَہ سَݙُو تاں وِی، کُوڑا آکھیئے تاں وِی، اَجھو تُہاݙا سَارا کُجھ کِیتا کرایا، تُہاݙِی ڳِچّی وِچ پُوسی(٧٧)۔
سورۃ الشعراء مکیہ
شروع ہے اَللہ دے ناں نال جِہڑا ٻَہُوں مہربان تے ہمیشہ رحمت کرݨ والا ہے
طٰسٓمٓ (١)۔ اِیہ روشن تے واضَح کِتاب دِیاں آیاتاں ہِن(٢)۔ (اَے رسول) شاید تُوں ٻَہُوں جان کَھپَاوَݨ لَڳیں جو لوک اِیمان کِیُوں نھیں گِھن آندے(٣)۔ جیکر اَساں چَہوُوں تاں اُنھاں اُتے اَسمان کنُوں اِہجی نِشانی نازل کر ݙیوُوں، ٻَس جِیندے اَڳُوں اُنھاں دِیاں ڳِچّیاں جِھکّیاں تِھی وَن٘ڄِن(٤)۔ اَتے اُنھاں کولھ رحمان (ٻَہُوں مہربان اَللہ) دِی طرفُوں کوئی تازہ نصیحت اِہجی نھیں آندی، جیں کنُوں اُنھاں مُن٘ہ نَہ پھیریا ہووے(٥)۔ ٻَس تحقیق اِیہ تاں کُوڑا آکھ چُکئِن، اَجھو اُنھاں کُوں اُوں ڳالھ دِی خَبر لَڳ ویسی، جِیندیاں اِیہ مَذاقاں کریندے ہن(٦)۔ کیا اُنھاں لوکاں زمین دو کݙَاہِیں نھیں ݙِٹَّھا جو اَساں اُوندے وِچُوں ہَر قِسم دِیاں چَن٘ڳیاں تے وافر شَئیں پَیدا کِیتیاں ہِن(٧)۔ بیشک اِیندے وِچ وی نِشانی موجود ہے، پَر اُنھاں دے ڈھیر بَندے اِیمان گِھن آوَݨ والے کائے نھیں(٨)۔ اَتے بیشک تیݙا رَبّ تاں اُوہو ہے جِہڑا ساریاں اُتّے غالب ہے ہمیشہ رحمت کَرݨ والا ہے(٩)۔ اَتے ڄَݙاں (اَے رسول) تیݙے رَبّ نے مُوسیٰ کُوں سَݙیا، جو تُوں ظالم لوکاں دِی قَوم کولھ وَن٘ڄ(١٠)۔ فِرعون دِی قَوم (کولھ) ! کیا او ݙَرسِن کائے نَہ(١١)۔ مُوسیٰ آکھیا، میݙے رَبّ آ، اَلبتہ مَیں ݙَرداں جو او میکُوں کُوڑا چَا اَکھیسِن(١٢)۔ اَتے میݙا سِینہ وِی ݙُکھدے، تے میݙی زبان وِی پُورا نھیں ٻول سَڳدی، ٻَس ہارون کولھ ( میݙے نال ڄُلَّݨ دا حُکم) بھیڄ ݙے(١٣)۔ ٻِیا اِیہ جو میݙے اُتے اُنھاں نال کِیتا ہُوئیا ہِک جُرم وِی ہے ٻَس مَیں ݙَرداں جو او میکُوں مار گَھتیسِن(١٤)۔ (اَللہ) آکھیا، اَصلُوں کوئے نَہ ! ٻَس تُساں ݙُوہائیں میݙیاں نِشانیاں گِھن تے وَن٘ڄُو، یقیناً اَساں تُہاݙے نال ہَیں، سَب کُجھ سُݨݨ والے(١٥)۔ ٻَس تُساں ݙُوہائیں فِرعون کولھ وَن٘ڄو، ٻَس اُوکُوں آکھو، جو اِیندے وِچ شَک نَہ کر، جو اَساں سارے جہاناں دے رَبّ دے رسول ہَیں(١٦)۔ ٻَس تُوں بَنی اِسرائیل کُوں (آزاد کر تے) اَساݙے نال ٹور ݙے(١٧)۔ فِرعون آکھیا، کیا اَساں تیکُوں اَپݨیں وِچ رَکّھ تے ٻال وَانگیں نھیں پالیا، اَتے اِیں طرح اَساݙے وِچ اَپݨِیں عُمر دے کئی سال نھیں گُزارے(١٨)۔ ٻَس تَیں کر ݙِیکھایا، او کَمّ جِہڑا تَیں کرݨاں ہَا، تے کِیتا وِی ہَاوی اَتے تُوں تاں نا شُکریاں وِچُّوں بَݨ ڳئیں(١٩)۔ مُوسیٰ آکھیا، ہَا مَیں اِہجا کَمّ کِیتا ہَا، پَر اُوں ویلے مَیں بے سَمجھ لوکاں وِچُّوں ہَم(٢٠)۔ ٻَس مَیں تُساں لوکاں کنُوں بھڄ ڳیا ہَم، ڄَݙاں تُساں کنُوں ݙَر لڳیا ہَم، ہُݨ میݙے رَبّ نے میکُوں عَقلمندی تے اِختیار ݙِتّے، اَتے میکُوں رسولاں وِچ شامل کر گِھدّا ہِس(٢١)۔ اَتے اِیہ (میکُوں پالَݨ دا) اِحسان جِہڑا تُوں چِتویندا پَئیں، (محض اِیں وَجّہ کنُوں ہے) جو تَیں بَنی اِسرائیل کُوں غُلام بَݨایا ہُوئیا ہَئی(٢٢)۔ فِرعون آکھیا، بَھلا اِیہ سارے جَہاناں دَا پَالݨ والا ہے کُوݨ؟(٢٣)۔ مُوسیٰ آکھیا، او تاں آسماناں تے زمین دا، اَتے جو کُجھ اُنھاں وِچالے ہے سَب دے پَالَݨ والا ہے، پَر تُساں لوک یقین کرݨ والے بݨدے وِی نِھیوے! (٢٤)۔ فِرعون نے اُنھاں کُوں جِہڑے اُوندے آسُوں پاسُوں کھڑے ہَن، آکھیا، کیا تُساں نھیں پَے سُݨدے؟(٢٥)۔ مُوسیٰ (اِیہ وِی) آکھیا، جو تیݙا رَبّ تے تیݙے پہلے پِیؤ ݙاݙیاں دَا رَبّ وِی (اُوہو ہے)(٢٦)۔ فِرعون (لوکاں کُوں) آکھیا، سَچّی ڳالھ اِیہ ہے جو تُہاݙا رَسول جِیکُوں تُہاݙے کول بھیڄیا ڳئے، او تاں پَاڳل نظردے(٢٧)۔ مُوسیٰ آکھیا، ٻِیا اِیہ جو او مَشرق تے مغرب دَا وِی رَبّ ہے، اَتے جِہڑا کُجھ اِنھاں دے وِچالے ہے اُوندا وِی! جیکر تُساں سَمجھو تاں! (٢٨)۔ (فِرعون) آکھیا، جیکر تَیں مَیں کنُوں کَہیں ٻَے کُوں آپݨاں معبود بݨایا، تاں مَیں تیکُوں قَیدیاں رَلّے ڈھک ݙیساں(٢٩)۔ مُوسیٰ آکھیا، جیکر مَیں کوئی روشن تے مَنَّݨ والی شَئے گِھن آواں (تاں وَل ؟) (٣٠)۔ اُوں آکھیا، بَھلا گِھن آ ݙِیکھا! جیکر تُوں واقعی سَچ ٻولݨ والیاں وِچُوں ہیں تاں(٣١)۔ ٻَس مُوسیٰ آپݨیں سوٹی سَٹ گَھتّی ، تاں او ہُوں ویلے ہِک ظاہر ظہور اَژدھا (وَݙا سارا نَان٘گ) بَݨ ڳیا(٣٢)۔ اَتے اُوں (کَچّھ وِچُوں) اَپݨاں ہَتّھ ٻَاہِر کَڈھیا تَاں ہُوں ویلے ݙیکھݨ والیاں کِیتے چَمکَݨ لڳ پِیا ہَا(٣٣)۔ فِرعون کولھوں کَھڑے ہُوئے اَپݨیں دَرباریاں کُوں آکھیا، سَچّ پِیا آہداں، جو اِیہ تَاں کوئی سِیاݨاں جادوگر ہے(٣٤)۔ اِیہ چَہندے جو آپݨیں جادُو نال تُہاکُوں تُہاݙے مُلک وِچُوں کَڈھ ݙیوے، ہُݨ تُساں کیا صَلاح ݙیندے وے(٣٥)۔ اُنھاں آکھیا، جو تُوں اِیکُوں تے اِیندے بِھرا کُوں کُجھ مُہلت چَا ݙے، اَتے شہراں وِچُوں کَٹّھے کر آوَݨ والیاں کُوں بھیڄ ݙے(٣٦)۔ تاں جو او تیݙے کولھ ساریاں سِیاݨیاں جادُوگراں کُوں کَٹھا کر آوِن(٣٧)۔ ٻَس او جادُوگر ہِک مقرر ݙِین٘ہ دِی میعاد دے مطابق کَٹّھے کر گِھدّے ڳئے(٣٨)۔ اَتے ساریْاں لوکاں کُوں آکھ ݙِتّا ڳیا، کیا تُساں وِی کَٹّھے تِھی ویسُو نَا(٣٩)۔ تاں جو اَساں اِنھاں جادُوگراں دِی پَیروی کروں، جیکر او غالب آوَن٘ڄِن تاں(٤٠)۔ ٻَس ڄَݙاں جادوگر حاضِر تِھی ڳئے، تاں اُنھاں فِرعون کوں آکھیا، جو اَساݙے کِیتے کوئی اِنعام وِی ہوسی، جیکر اَساں غالب آوَن٘ڄُوں تَاں(٤١)۔ فِرعون آکھیا، بالکل ہوسی، اَتے تُساں اُوں ویلے میݙے سَوڑے تعلّق والے بَݨ ویسُو(٤٢)۔ مُوسیٰ نے (جادوگراں) کُوں آکھیا، سَٹُّو، جِہڑی شَئے تُساں سَٹݨِیں ہے(٤٣)۔ ٻَس اُنھاں آپݨیاں رَسّیاں تے آپݨیاں سوٹِیاں سَٹِّیاں ، اَتے اَکھیُونے جو فِرعون دے زور تے اَساں ضرور غالب آویسُوں(٤٤)۔ ٻَس مُوسیٰ اَپݨِیں سوٹی سَٹّی، تاں او فوراً جِہڑیاں اُنھاں کُوڑیاں شَئیں بَݨا سَٹِّیاں ہِن، اُنھاں کُوں نِڳلَݨ لَڳ پَئی(٤٥)۔ وَل تاں سارے جادُوگر سِجدے وِچ ڈھے پَے (٤٦)۔ اَتے آکھݨ لڳئے اَساں سارے جہاناں دے رَبّ اُتے اِیمان گِھن آئے ہَیں(٤٧)۔ جِہڑا جو مُوسیٰ تے ہارون دَا رَبّ ہے(٤٨)۔ (فِرعون) آکھیا، کیا تُساں اِیندی ڳالھ تے اِیمان گِھن آئیوے؟، ٻِیا اِیہ جو اِیں کنُوں وِی پہلے جو مَیں تُہاکُوں اِجازت ݙیواں ہَا، یقیناً اِیہ تُہاݙا کوئی وَݙیرا ہے، جیں تُہاکُوں وِی جَادُو سِکھایا ہُوئے، ٻَس اَجھو تُہاکُوں پَتہ لَڳ ویندے، مَیں تُہاݙے ہِک پاسے دَا ہَتّھ تے ٻَے پاسے دا پَیر کَپوا چھوڑینداں، اَتے تُساں ساریْاں کُوں سُولی تے چَڑھا ݙیسَاں(٤٩)۔ (جادوگراں) آکھیا، کوئی پَروا نھیں، اَساں تاں بیشک اَپݨیں رَبّ دو وَل وَن٘ڄݨیں(٥٠)۔ بیشک اَساں اُمید رَکھیندے ہَیں جو اَساݙا رَبّ اَساکُوں اَساݙے گُناہ بَخش ݙیسے، کِیُوں جو اَساں ساریاں تُوں پہلے اِیمان گِھن آوَݨ والے ہَیں(٥١)۔ اَتے اَساں مُوسیٰ دو وَحی بھیڄی، جو میݙے بَندیاں کُوں رَاتُو رَات کَڈھ وَن٘ڄ، (ٻِیا اِیہ جو) تیݙا پِیچھا وِی ضرور کِیتا ویسے(٥٢)۔ ٻَس فِرعون نے شہراں وِچُوں لوکاں کُوں کَٹَّھا کرݨ والے آپݨیں بَندے بھیڄ ݙِتّے(٥٣)۔ یقیناً اِیہ (لوک) ہِک چھوٹی جہی ٹولی ہِن(٥٤)۔ اَتے بیشک او اَساݙے اُتے کاوڑیے وَدِّن(٥٥)۔ اَتے اَساں یقیناً سارے محتاط (پھرکدے وَدّے) ہَیں(٥٦)۔ وَل اَساں اُنھاں کُوں باغاں تے چَشمیاں وِچُوں کَڈھ چھوڑیا(٥٧)۔ اَتے خَزانیاں تے عِزّت والیاں جائیں کنُوں وِی(٥٨)۔ اِیہ تاں اِیں تِھیا، وَت اَساں بَنی اِسرائیل کُوں وَارث بݨا چھوڑیا(٥٩)۔ ٻَس او سِجھ اُبھرَݨ نال اُنھاں دے پِچُّھوں لَڳ پَے(٦٠)۔ ٻَس ڄَݙاں ݙُوہاہِیں ٹولیاں ہِک ٻئی دے سامݨیں تِھیاں تاں مُوسیٰ دے سَنگتی آکھݨ لڳے سَچّ مُچّ اَساں تَاں پَکڑے ڳیُوسے(٦١)۔ مُوسیٰ آکھیا، ہَرگز کوئے نَہ! بیشک رَبّ میݙے نال ہے، او اَجھو (بَچّ وَن٘ڄݨ دَا) رَاہ ݙِیکھیسی(٦٢)۔ ٻَس اَساں مُوسیٰ دو وَحی بھیڄی، جو تُوں اَپݨِیں سوٹی سَمندر تے مار، ٻَس سمندر ݙُوں حِصّے تِھی ڳیا، اُوندا ہَر ہِک حِصّہ ہِک وَݙے پَہاڑ وانگُوں اُچّا تِھی ڳیا(٦٣)۔ وَل اَساں ݙُوڄِھی ٹولی کُوں وِی (اُتھاں) گِھن آیُوسے(٦٤)۔ اَتے اَساں مُوسیٰ تے اُوندے نال والیاں کُوں بَچا گِھدّا(٦٥)۔ پَر ݙُوڄِھیاں کُوں غَرق کر چھوڑیا(٦٦)۔ بیشک اِیں (واقعے) وِچ ہِک نِشانی ہے پَر اُنھاں وِچُوں ڈھیر اِیمان گِھن آوَݨ والے کائے نھیں(٦٧)۔ اَتے بیشک تیݙا رَبّ اِی غالب تے ہمیشہ رحمت کرݨ والا ہے(٦٨)۔ اَتے (اَے رسول) اُنھاں کُوں اِبراہیم دَا قِصّہ سُݨا چَا(٦٩)۔ ڄَݙاں جو اُوں اَپݨیں پِیؤ کنُوں تے اَپݨِیں قَوم کنُوں پُچّھیا، جو تُساں کِیندی بندگی پَے کریندو(٧٠)۔ اُنھاں آکھیا، جو اَساں تَاں بُتَّاں دِی بَندگی کریندے ہَیں، اَتے اُنھاں دِی بَندگی وِچ لڳیئے رَہندے ہَیں(٧١)۔ (اِبراہیم) آکھیا، کیا اِیہ تُہاکُوں سُݨ سَڳدِن، ڄَݙاں جو اُنھاں کُوں سَݙیندے وے(٧٢)۔ یا اِیہ تُہاکُوں نفع ݙے سَڳدِن، یا کوئی نُقصان پُچا سَڳدِن(٧٣)۔ اُنھاں آکھیا بلکہ اَساں تاں آپݨیاں پِیؤ ݙاݙیاں کُوں اِیویں اِی کریندا ݙِٹَّھا ہے(٧٤)۔ (اِبراہیم) آکھیا، کیا تُساں (غور نال) ݙِٹَّھا وِی ہے جو تُساں کِیندی بَندگی کریندے رَہندے وے(٧٥)۔ تُساں وِی اَتے تُہاݙے اَڳلے پِیؤ ݙاݙیاں وِی (کَݙاہِیں غور کِیتا)(٧٦)۔ ٻَس تحقیق اِیہ سارے میݙے دُشمن ہِن، سِوائے ساریاں جہاناں دے رَبّ دے(٧٧)۔ جیں میکُوں پَیدا کِیتے، اَتے جِہڑا میکُوں رَاہ لیندے(٧٨)۔ اَتے اُوہو میکُوں کَھویندے تے پِلیندے(٧٩)۔ اَتے ڄَݙاں بیمار تِھی وینداں تاں میکُوں شِفا ݙیندے(٨٠)۔ اَتے او میکُوں مَار سَٹیسے، تے وَل جِیوا وِی ݙیسے(٨١)۔ اَتے جیں ذَات نال مَیں اُمید وِی رَکھینداں او قیامت دے ݙِین٘ہ میݙیاں خَطاواں بَخش ݙیسے(٨٢)۔ میݙے رَبّ آ، میکُوں فیصلہ کرݨ دِی سَمجھ ݙے، اَتے میکُوں نیک لوکاں نال رَلا ݙے(٨٣)۔ اَتے میݙے بَعد آوَݨ والیاں کُوں میݙے متعلّق ݙَسݨ والی سَچّی زبان ݙے(٨٤)۔ اَتے میکُوں نعمتاں والے باغ دے وارثاں وِچ شامل چَا کر(٨٥)۔ اَتے میݙے پِیؤ کُوں بَخش ݙے کِیُوں جو بیشک او گُمراہ لوکاں وِچُّوں ہے(٨٦)۔ اَتے میکُوں اُوں ݙِین٘ہ ذلیل خُوار نَہ کریں ڄَݙاں مُردیاں کُوں جِیوا کَھڑایا ویسے(٨٧)۔ جِہڑے ݙِین٘ہ نَہ مَال کہیں کَمّ آسے اَتے نَہ پُتر (کَم آسِن) (٨٨)۔ سِوائے اُوندے جِہڑا جو اَللہ کولھ نیک پَاک دِلّ گِھن تے آسے(٨٩)۔ اَتے بَہشت پَرہیزگاراں دے اَصلُوں کولھُوں کر ݙِتّی ویسی(٩٠)۔ اَتے دَوزخ گُمراہ لوکاں دے سامݨیں کر ݙِتّی ویسی(٩١)۔ اَتے اُنھاں کنُوں پُچّھیا ویسے، جو تُساں جِنھاں دِی بَندگی کریندے ہاوے او ہُݨ کِتّھ ہِن(٩٢)۔ اَللہ کنُوں عِلاوہ! کیا او تُہاݙی مَدد کر سَڳدِن یا خُود اَپݨیں اِی کوئی مَدد کر سَڳدِن(٩٣)۔ ٻَس اِیندے وِچ مُوندھے ہِک ٻے پِچُّھوں سَٹ ݙِتّے ویسِن، او (معبود) وِی اَتے گُمراہ لوک وِی(٩٤)۔ اَتے اِبلیس دے لَشکر وِی سارے دے سارے (٩٥)۔ اَتے ڄَݙاں اِیندے وِچ اُنھاں جِھیڑا گَھتّیا ہُوئیا ہوسی، اَکھیسِن(٩٦)۔ اَللہ دِی قَسم، اَساں تاں کُھلّی گُمراہی وِچ پَے ڳے ہَاسے(٩٧)۔ ڄَݙاں جو اَساں تُہاکُوں سارے جہاناں دے پَالݨ ہَار دے برابر مَنّ گِھدّا ہَاسے(٩٨)۔ اَتے اَساکُوں تاں ٻَس اُنھاں مُجرماں گُمراہ کر چھوڑیا ہَا(٩٩)۔ ٻَس اَساݙے کِیتے نَہ کوئی سِفارشی ہے(١٠٠)۔ اَتے نَہ کُوئی یار ہے غَم خُوار(١٠١)۔ ٻَس جیکر اَساکُوں ݙُوجھا موقع ݙِتّا وَن٘ڄے تاں اَساں ضرور اِیمان گِھن آوَݨ والے بَݨ وَن٘ڄُوں(١٠٢)۔ بیشک اِیندے وِچ ہِک نِشانی ہے، پَر اُنھاں وِچُوں ڈھیر کوئی اِیمان گِھن آوَݨ والے کائے نھیں(١٠٣)۔ اَتے بیشک تیݙا رَبّ تاں ٻَہُوں زَبردست تے ہمیشہ رحمت کرݨ والا ہے(١٠٤)۔ نُوح دِی قَوم نے رسُولاں کُوں وِی کُوڑا آکھیا(١٠٥)۔ (یاد کرو) ڄَݙاں اُنھاں کُوں اُنھاں دے بِھرا نُوح آکھیا، جو کیا تُہاکُوں کوئی ݙَر نھیں لَڳدا(١٠٦)۔ سَچّی ڳالھ آہداں، مَیں تُہاݙے کِیتے ہَر طرح قابِل اِعتبار (اَمانت دار) رسول ہَاں(١٠٧)۔ ٻَس تُساں اَللہ کنُوں ݙَرو، اَتے میݙا آکھیا، مَنیندے رَہوُو(١٠٨)۔ اَتے مَیں تُساں کنُوں اِیں کَمّ دَا کوئی اَجر نھیں مَنگدا، کِیُوں جو میݙا اَجر تاں سارے جہاناں دے پَالݨ ہار دے کولھ ہے(١٠٩)۔ ٻَس اَللہ کنُوں ݙَرو، اَتے میݙا آکھیا مَنّیا کِیتا کرو(١١٠)۔ اُنھاں آکھیا، کیا اَساں تیݙے اُتّے اِیمان گِھن آؤں، تیݙی فَرمانبرداری تاں رَذیل لوک کریندِن(١١١)۔ (نُوح) آکھیا، مَیں نھیں ڄاݨدا جو او کیا کُجھ کریندے رَہندِن(١١٢)۔ تحقیق اُنھاں دَا حِساب کِتاب تاں میݙے رَبّ دے سِوا، ٻَئے کہیں کولھ کائے نھیں، چَن٘ڳا تَاں اِیہُو ہَا جو تُساں اِیں ڳالھ کُوں سَمجھدے(١١٣)۔ میݙا اِیہ کَمّ کائے نھیں، جو مَیں اِیمان گِھن آوَݨ والیاں کُوں بھڄا کَڈھاں(١١٤)۔ بیشک مَیں تاں محض صاف صاف چِتاوَݨ ڈراوݨ والا ہَاں(١١٥)۔ (لوکاں) آکھیا، اَے نُوح ! جیکر تُوں اَپݨیں اِیں وَطیرے کنُوں باز نَہ آیُوں، تاں ضرور تیکُوں سَن٘گسَار کر ݙِتا ویسے(١١٦)۔ (نُوح) آکھیا، میݙے رَبّ آ، بیشک میݙی قَوم (دے لوکاں) میکُوں کُوڑا آکھ ݙِتّے(١١٧)۔ ٻَس میݙے تے اُنھاں دے وِچالے اَصلُوں ہِک ہِکڑی چَا کر، اَتے میکُوں تے اِیمان گِھن آوَݨ والیاں وِچُوں جِہڑے میݙے نال ہِن، اُنھاں کُوں ٻَچا گِھن(١١٨)۔ ٻَس اَساں اُوکُوں نِجات ݙے ݙِتّی، اَتے اُوندے نال بَھریئے ہوئے ٻیڑے وِچ چَڑھے ہُوئیاں کُوں وِی(١١٩)۔ وَت اَساں اُنھاں کُوں غَرق کر چھوڑیا، جِہڑے پِچُّھوں باقی رَہ ڳئے ہَن(١٢٠)۔ بیشک اِیندے وِچ ہِک نِشانی ہے، پَر اُنھاں وِچُوں ڈھیر کوئی اِیمان گِھن آوَݨ والے کائے نَہ ہَن(١٢١)۔ اَتے بیشک تیݙا رَبّ تاں ٻَہُوں طاقت والا اَتے ہمیشہ رحمت کرݨ والا ہے(١٢٢)۔ عاد (دِی قَوم) وِی رسُولاں کُوں کُوڑا آکھیا(١٢٣)۔ ہِک وَقت اُنھاں دے (برادری دے) بِھرا ہُود نے اُنھاں کُوں آکھیا، کیا تُساں (اَللہ کنُوں) ݙَردے نِھیوے(١٢٤)۔ بیشک مَیں تُہاݙے کِیتے ہِک اَمانتدار (قابِل اِعتبار) رسول ہَاں(١٢٥)۔ ٻَس اَللہ کنُوں ݙرو اَتے میݙی پَیروی کرو(١٢٦)۔ اَتے مَیں تُساں کنُوں اِیندا کوئی اَجر وِی نھیں مَنگدا! کِیُوں جو میݙا اَجر تاں سارے جہاں دے پالݨ ہار کولھ ہے(١٢٧)۔ کیا ہے جو تُساں ہَر اُچّی جاء تے یادگیری والیاں عِمارتاں بݨیندے ویندُو(١٢٨)۔ اَتے وَݙے وَݙے محل اُساری ویندو، جِیویں جو تُہاکُوں ہمیش رَہوݨاں ہُووے(١٢٩)۔ اَتے ڄَݙاں کݙائیں کَہیں کُوں تُساں غارت کرݨ چَہندو تاں ٻَہُوں جَبر کرݨ والے بَݨ تے غارت کریندو(١٣٠)۔ ٻَس تُساں اَللہ کنُوں ݙَرو، اَتے میݙا آکھیا مَنُّو(١٣١)۔ اَتے ݙَرو اُوں کنُوں جیں تُہاݙی مَدد اِہجیاں شَئیں نال کِیتی ہے جِنھاں کُوں تُساں خُوب ڄاݨدے ہِیوے(١٣٢)۔ اُوں تُہاݙی مَدد کِیتی ہے، جانوراں نَال اَتے پُتراں نال(١٣٣)۔ اَتے باغاں نال، اَتے چَشمیاں نال وِی(١٣٤)۔ سَچّی ڳالھ ہے جو مَیں ݙَرداں جو تُہاݙے اُتّے (قیامت والے سَخت ݙین٘ہ دا) عَذاب نَہ آوَن٘ڄے(١٣٥)۔ اُنھاں آکھیا، اَساݙے کِیتے تاں برابر ہے، بھاویں تُوں نصیحت کریں یا اَصلُوں نصیحت کرݨ والیاں وِچُوں بَݨیں وِی نَہ(١٣٦)۔ کِیُوں جو اِیہ ڳالھِیں اَڳلے لوک وِی کریندے رِیہِن(١٣٧)۔ اَتے اَساں او نِسّے جِنھاں کُوں کوئی وِی عَذاب ݙِتا ویسے(١٣٨)۔ ٻَس اُنھاں اُوکُوں کُوڑا آکھیا، تاں اَساں وِی اُنھاں کُوں غارت کر چھوڑیا، بیشک اِیندے وِچ وِی ہِک نِشانی ہے، پَر اُنھاں دے ڈھیر کوئی اِیمان نھیں گِھن آندے(١٣٩)۔ اَتے بیشک تیݙا رَبّ تاں ٻَہُوں زبردست ہے تے ہمیشہ رحمت کرݨ والا ہے(١٤٠)۔ ثمود (دِی قَوم) وِی رَسُولاں کُوں کُوڑا آکھیا(١٤١)۔ ہِک وَقت اُنھاں دے (بِرادری دے) بِھرا صالح اُنھاں کُوں آکھیا، کیا تُساں (اَللہ کنُوں) ݙَردے نِھیوے(١٤٢)۔ بیشک مَیں تُہاݙے کِیتے ہِک اَمانت دار (قابِل اِعتبار) رسول ہَاں(١٤٣)۔ ٻَس اَللہ کنُوں ݙَرو، اَتے میݙے آکھیئے تے چَلّو(١٤٤)۔ اَتے مَیں تُساں کنُوں کوئی اَجر وِی نھیں مَنگدا، میݙا اَجر سارے جہاناں دے پالَݨ ہار کولھ ہے(١٤٥)۔ کیا تُساں اُنھاں شَئیں وِچ جِہڑیاں جو تُہاکُوں مِلیاں ہوئیاں ہَن، اِیویں عَیش وِچ چھوڑ ݙِتّے ویسو(١٤٦)۔ اَتے اُنھاں باغاں وِچ، اَتے اُنھاں چَشمیاں وِچ(١٤٧)۔ اَتے رَڑھِیں وِچ، اَتے کَھڄّیاں وِچ، جِنھاں دے غوشے بار کنُوں لٹکیئے پِئن(١٤٨)۔ اَتے تُساں پَہاڑا کُوں گَھڑ گَھڑ تے فخر دے قابِل گَھر بݨا گِھندُو(١٤٩)۔ ٻَس اَللہ کنُوں ݙرو، اَتے میݙا آکھیا مَنّیا کرو(١٥٠)۔ اَتے انھاں حَد کنُوں وَدّھ وَن٘ڄݨ والیاں دا آکھیا نَہ مَنّو(١٥١)۔ جِہڑے جو زمین اُتّے فَساد مَچائی رکھدِن، اَتے اِصلاح دِی کوئی ڳالھ نھیں کریندے(١٥٢)۔ او آکھݨ لڳے جو اَصل وِچ تیݙے اُتّے تاں کُوئی جادُو کِیتا ہوئے(١٥٣)۔ تُوں تاں کُجھ نِھیوی، محض ہِک بَشر ہیں، اَساں وانگُوں، بَھلا کوئی نِشانی گِھن آ، جیکر تُوں سَچّ بولݨ والیاں وِچُوں ہِیں تاں(١٥٤)۔ (صالح) آکھیا، اِیہ ہِک ݙاچی ہے، اِیندے کِیتے پاݨِیں پِیوَݨ دَا ہِک ݙِین٘ہ مُقرر ہے، اَتے تُہاݙے کِیتے پاݨِیں دَا ݙُوجھا ݙِین٘ہ مُقرر ہے(١٥٥)۔ اَتے اِیکُوں کوئی تکلیف پُچاوَݨ دِی نِیّت نال ہَتّھ وِی نَہ لَواہے نَہ تاں تُہاکُوں وَݙے ݙِین٘ہ دا عَذاب پَکڑ گِھنسے(١٥٦)۔ اُنھاں تاں ٻَس اِیں ݙاچِی دِیاں خُچَّاں ڄَنگھاں کَپّ چھوڑیاں، اَتے شَرمسار وِی تَھئے(١٥٧)۔ پَر اُنھاں کُوں عَذاب آن پَکڑیا، بیشک اِیندے وِچ نِشانی ہے، اَتے اُنھاں وِچُوں ڈھیر تاں اِیمان گِھن وِی نھیں آندے(١٥٨)۔ اَتے بیشک تیݙا رَبّ اُوہو ہے جِہڑا ٻَہُوں زبردست اَتے ہمیشہ رحمت کرݨ والا ہے(١٥٩)۔ لُوط (دِی قَوم) وِی رسولاں کُوں کُوڑا آکھیا(١٦٠)۔ ہِک وَقت اُنھاں دے (برادری دے) بِھرا لُوط اُنھاں کُوں آکھیا، کیا تُساں پَرہیزگار نھیں بَݨ ویندے(١٦١)۔ یقیناً مَیں تُہاݙے کِیتے اَمانتدار (قابِل اِعتبار) رسول ہَاں(١٦٢)۔ ٻَس اَللہ کنُوں ݙَرو، اَتے میݙی فَرمانبرداری کِیتی رَکّھو(١٦٣)۔ اَتے مَیں تُساں کنُوں اِیں کَمّ دا کوئی اَجر نھیں مَنگدا، میݙا اَجر تاں سارے جہاناں دے پالَݨ ہار کولھ ہے(١٦٤)۔ کِیا تُساں ساری مخلوقات وِچُوں ٻَس چھوہراں جُواناں کولھ ویندے وے(١٦٥)۔ اَتے اَپݨیاں ذالیں کُوں جِنھاں کوں تُہاݙے رَبّ تُہاݙے کِیتے پَیدا کِیتے چھوڑ ݙیندے وے، تُساں تاں حَد کنُوں ٹَپ وَن٘ڄݨ والی قَوم ہِیوے(١٦٦)۔ اُنھاں آکھیا، اَے لُوط! جیکر تَیں آپݨیں وَطیرے کُوں نَہ چھوڑیا، تاں تُوں وِی (وَستّی وِچُوں) کَڈھ ݙِتّے ڳِیاں وِچُوں تِھی ویسیں(١٦٧)۔ اُوں آکھیا، بیشک مَیں تُہاݙے کرتُوتاں کُوں سَخت نا پَسند کرݨ والیاں وِچُوں ہَاں(١٦٨)۔ میݙے رَبّ آ، میکُوں اَتے میݙے گَھر والیاں کُوں انھاں کرتُوتاں کنُوں بَچائی رَکھ، جِہڑے اِیہ کریندے وَدّے ہِن(١٦٩)۔ ٻَس اَساں اُوکُوں تے اُوندے گَھر والیاں کُوں ساریاں کوں بَچا گِھدّا(١٧٠)۔ سِوا ہِک ٻُڈھِّڑ دے، جِہڑی جو پِچُّھوں رَہ وَن٘ڄݨ والیاں نال رَل ڳئی ہَئی(١٧١)۔ وَل اَساں باقی لوکاں کُوں پُوری طرح غارت کر چھوڑیا(١٧٢)۔ اَتے اَساں اُنھاں اُتے پَتھراں دَا مِین٘ہ وَسایا، اَتے او ݙَرائے چِتائے ڳیاں کِیتے ٻَہُوں سَخت مِین٘ہ ہَا(١٧٣)۔ یقیناً اِیندے وِچ ہِک نِشانی ہے، پَر اُنھاں وِچُوں ڈھیر کوئی اِیمان نھیں گِھن آندے(١٧٤)۔ اَتے بیشک تیݙا رَبّ اُوہو ہے جِہڑا زَبردست تے ہمیشہ رحمت کرݨ والا ہے(١٧٥)۔ ائیکہ دے لوکاں وِی رسولاں کُوں کُوڑا آکھیا(١٧٦)۔ ڄَݙاں اُنھاں کُوں شعیب آکھیا، کیا تُساں تقویٰ اِختیار نھیں کریندے(١٧٧)۔ بیشک مَیں تُہاݙے کِیتے اَمانتدار (قابِل اِعتبار) رسُول ہَاں(١٧٨)۔ ٻَس اَللہ کنُوں ݙَرو تے میݙی فرمانبرداری کرو(١٧٩)۔ اَتے مَیں تُساں کنُوں اِیں کَم دا کوئی اَجر وِی نھیں مَنگدا، کِیُوں جو اَجر تاں سارے جہاناں دے پالݨ ہار کولھ ہے(١٨٠)۔ پُورا پُورا کَچّھ کُچّھ تے ݙِتَّا کرو، اَتے گھاٹا ݙیوݨ والیاں نَال نَہ رَلّ وَن٘ڄو(١٨١)۔ اَتے تُولو تَاں تَرکڑی (دِی ݙَن٘ڈی) سِدّھی رَکّھ تے تُولو(١٨٢)۔ اَتے (لوکاں کُوں) اُنھاں دِیاں شَئیں گَھٹ کر تے نَہ ݙیوُو، اَتے زمین اُتے فَساد نَہ مَچائی رَکھو(١٨٣)۔ اَتے اُوں کنُوں ݙَردے رَہوُو، جیں تُہاکُوں اَتے پہلے والی خَلقت کُوں پَیدا کِیتے(١٨٤)۔ اُنھاں آکھیا، جو تُوں تاں محض جادُو کِیتے ہوئے لوکاں وِچُوں ہیں(١٨٥)۔ اَتے تُوں تاں کُجھ نِھیوی، ٻَس اَساں جیہاں بَنی بَشر ہیں، اَتے اَساں تاں تیکُوں اَصلُوں کُوڑیْاں بَندیْاں وِچُوں سَمجھدے ہَیں(١٨٦)۔ بَھلا اَساݙے اُتے اَسمان دَا کوئی ٹوٹا پَٹ آ سَٹ، جیکر تُوں سَچّے لوکاں وِچُوں ہِیں تَاں(١٨٧)۔ (شُعیب) آکھیا، میݙا رَبّ تاں سَب کُجھ ڄاݨدا کَھڑے جِہڑا کُجھ تُساں کریندے وَدّے وے(١٨٨)۔ ٻَس اُنھاں اُوکُوں کُوڑا آکھیا، تاں اُنھاں کوں (ݙُکَّھاں والے) چَھتر تَݨیے ہوئے ݙِین٘ہ دے عَذاب آ پَکڑیا، بیشک او ہِک سَخت ݙِین٘ہ والا عَذاب ہَا(١٨٩)۔ بیشک اِیندے وِچ ہِک نِشانی ہے، اَتے اُنھاں وِچُوں ڈھیر کوئی اِیمان گِھن آوَݨ والے نَہ ہَن(١٩٠)۔ اَتے بیشک تیݙا رَبّ اُوہو ہے جِہڑا ٻَہُوں زبردست اَتے ہمیشہ رحمت کرݨ والا ہے(١٩١)۔ اَتے بیشک اِیہ (قرآن) سارے جہاناں دے رَبّ دا بھیجیا ہوئیا ہے(١٩٢)۔ اِیکُوں رُوح الاَمین (جِبرائیل) گِھن تے لَتّھے(١٩٣)۔ تیݙے دِل اُتّے ! تاں جو تُوں ݙَراوَݨ سَمجھاوَݨ والیاں وِچُوں تِھی وَن٘ڄیں(١٩٤)۔ اِیہ صاف صاف عَربی زبان وِچ (ہے)(١٩٥)۔ اَتے بیشک اِیہ اَللہ دِیاں پہلیاں کِتاباں وِچ وِی ہے(١٩٦)۔ کیا اُنھاں کِیتے اِیہ نِشانی کافی کائے نھیں، جو اِیکُوں تاں بَنی اِسرائیل دے عالم وِی سَچّا ڄاݨدے سَمجھدے ہِن(١٩٧)۔ اَتے جیکر اَساں اِیکُوں عجمیاں وِچُوں کہیں اُتے نازِل کریندے(١٩٨)۔ اَتے او اُنھاں کُوں پَڑھ سُݨیندا، تاں وِی اِیہ لوک اِیندے اُتّے اِیمان ہَرگز نَہ گِھن آندے(١٩٩)۔ اَساں تاں اِیں طرح مُجرم لوکاں دے دِلّاں وِچ اِیں (اِنکار) کُوں گَھتّیا ہوئیا ہے(٢٠٠)۔ اِیہ لوک کَݙائِیں وِی اِیندے اُتے اِیمان نَہ گِھن آسِن، جیتوڑِیں جو دَرد ناک عَذاب کُوں نَہ ݙیکھ گِھنسِن(٢٠١)۔ ٻَس او اُنھاں اُتّے اَچا چیت آویسے، اَتے اُنھاں کُوں خَبر وِی نَہ پوسی(٢٠٢)۔ ٻَس اِیہُو کُجھ اَکھیسِن، کیا اَساکُوں کُجھ مُہلت مِل سَڳدِی ہے(٢٠٣)۔ بَھلا اِیہ اَساݙے عَذاب کِیتے کَہیں جَلدی پَے کریندِن(٢٠٤)۔ (اَے رسول) کیا تَیں غور کِیتے، جو جیکر اَساں اُنھاں کُوں کُجھ سالاں تَئیں مَوڄاں کرا ݙیوُوں(٢٠٥)۔ وَل اُوہَا شَئے اُنھاں اُتّے آوَن٘ڄے، جِیندا اُنھاں نال وَعدہ کِیتا وَن٘ڄے(٢٠٦)۔ تاں اُنھاں دے کہیں کَمّ وِی نہ آسِن، جِہڑے فائدے او (زِندگی وِچ) چا کَھڑسِن(٢٠٧)۔ اَتے اَساں کہیں وَستی کُوں وِی تَباہ نھیں کِیتا، جے توڑِیں جو اُوندے کِیتے ݙَراوَݨ والے نَہ بھیڄے ہُووِن(٢٠٨)۔ نصیحت وِی کریندوں، اَساں تاں ظُلم کَرݨ والے کائے نِسّے(٢٠٩)۔ اَتے اِیکُوں شَیطان گِھن تے نَھیں لَتّھے(٢١٠)۔ او اِیں لائق ہِن وِی کائے نَہ، اَتے نَہ او اِیہ کَمّ کر سَڳدِن(٢١١)۔ بیشک اُنھاں کُوں اِیندے سُݨݨ کنُوں وِی ہِک پاسے کر ݙِتا ڳئے(٢١٢)۔ ٻَس (اَے رسول) اَللہ دے نال کہیں ٻئے کُوں اَصلُوں نَہ سَݙ نَہ تاں تُوں وِی عَذاب وِچ آوَںڄݨ والیاں وِچُوں تِھی ویسیں(٢١٣)۔ اَتے اَپݨیں سَوڑے سَکّیاں کُوں ݙَرا سَمجھا(٢١٤)۔ اَتے اُنھاں نال چَن٘ڳا خُلق وَن٘ڈی رَکّھ، جِنھاں اِیمان گِھن آوَݨ والیاں وِچُوں تیݙی پَیروی اِختیار کِیتی ہوئی ہے(٢١٥)۔ ٻَس جیکر او تیݙی نافرمانی کرِن، تاں آکھ ݙے، جو میݙا ذِمّہ کائے نھیں جو تُساں کریندے وَدّے وے(٢١٦)۔ اَتے ہُوندے اُتّے توکّل کر، جِہڑا جو ٻَہُوں زَبردست تے ہمیشہ رحمت وَساوَݨ والا ہے(٢١٧)۔ جِہڑا تیکُوں ݙیکھدا کَھڑے جیں ویلے (نَماز کِیتے) کَھڑا تِھی کَھڑدیں(٢١٨)۔ اَتے سَجدے کرَݨ والیاں وِچ تیݙے پھیرے مارݨ کُوں وِی(٢١٩)۔ بیشک او سَب کُجھ سُݨݨ والا تے چَن٘ڳی طرح ڄاݨݨ والا ہے(٢٢٠)۔ کیا مَیں تُہاکُوں ݙَساواں جو شیطان کِیندے اُتّے لَہندِن(٢٢١)۔ اِیہ تاں ہَر کُوڑ مارݨ والے بَد کردار اُتّے لَہندِن(٢٢٢)۔ اِیہ سُݨیاں سُݨائیاں ڳالھیں اُنھاں کُوں آ ݙَسیندِن، اَتے اُنھاں دے ڈھیر کُوڑ مارَݨ والے ہِن(٢٢٣)۔ اَتے شاعر؟ انھاں دِی پَیروی تاں گُمراہ لوک اِی کریندِن(٢٢٤)۔ کیا تَیں نھیں ݙِٹَّھا جو او (خیالاں) دِی ہَر وادی وِچ سِر مریندے وَدّے ہِن(٢٢٥)۔ اَتے دَراصل او اُوہو کُجھ اَکھیندِن جِہڑا کریندے وِی نھیں(٢٢٦)۔ سِوائے اُنھاں لوکاں دے جِہڑے جو اِیمان گِھن آئِن اَتے نیک عَمل کِیتئن، اَتے اَللہ دَا ذِکر وِی ٻَہُوں کریندے رِیہِن، اَتے بَدلہ گِھدّے تاں او وِی اَپݨیں اُتّے ظلم تِھی وَن٘ڄݨ دے بعد، اَتے اَجھو پَتہ لَڳ ویسے اُنھاں لوکاں کُوں جِنھاں ظلم کِیتے، جو او کِہجی وَل وَن٘ڄݨ والی سَخت جاء تے وَل ویسِن(٢٢٧)۔
سورۃ النمل مکیہ
شروع ہے اَللہ دے ناں نال جِہڑا ٻَہُوں مہربان تے ہمیشہ رحمت کرݨ والا ہے
طٓسٓ، اِیہ آیاتاں ہِن، قرآن دِیاں جِہڑی جو صاف صاف بیان کر ݙیوݨ والی کِتاب ہے(١)۔اَتے ہِدایت ہے تے خُوشخبری ہے اُنھاں مومن لوکاں کِیتے(٢)۔ جِہڑے جو نماز کُوں قائِم کِیتی رَکھدِن، اَتے زَکوٰۃ ݙِتّی رَکھیندِن رَہندِن، اَتے آخرت اُتے یقین وِی رَکھیندے ہِن(٣)۔ بیشک جِہڑے لوک آخرت اُتّے اِیمان نھیں رَکھیندے تاں اَساں اُنھاں دے کرتُوت اُنھاں (دے دِماغ وِچ) سوہݨیں کر تے ݙکھائِن ٻَس او اِݙّے اُݙّے تُھڑکئیے تے وٻلیے وَدّے ہِن(٤)۔ اَتے اِیہے او لوک ہِن جِنھاں کِیتے ٻَہُوں سَخت عَذاب ہے، اَتے اِیہے آخرت کُوں وِی ٻَہُوں گھاٹے وِچ رَہسِن(٥)۔ اَتے بیشک اِیہ قرآن تیکُوں ݙِتّا ویندا پَے، اُوندی طرفُوں جِہڑا جو سَب توں زیادہ حِکمت والا تے سَب کُجھ ڄاݨݨ والا ہے(٦)۔ ہِک وَقت مُوسیٰ اَپݨیں گَھر والیاں کُوں آکھیا، جو مَیں کوئی بھا ݙِٹّھی ہے، اَجھو مَیں اُتّھوں رَستے دَا پَتہ شَتہ کر آنداں، یا وَت اُتُّھوں تُہاݙے کِیتے کوئی ٻَکھدا ہُوئیا اَن٘ڳارہ چَا آنداں، تاں جو تُساں بھا سیکُو(٧)۔ ٻَس ڄَݙاں او اُوندے کولھ ڳیا، تاں (غیب کنُوں) آواز آئی جو مُبارک ہے جِہڑا تیکُوں اِیندے وِچ نَظردے تے بھاویں اِیندے اِݙُّوں اُݙُّوں ہے، اَتے پاک ہے اَللہ جِہڑا سارے جہاناں دَا پَالݨ ہَار ہے(٨)۔ اَے مُوسیٰ، بیشک اِیہ مَیں ہَاں، اَللہ ! ٻَہُوں زَبردست تے وَݙی دانائی والا(٩)۔ اَتے اَپݨِیں سوٹی سَٹ (تے ݙیکھ)، ٻَس جِہڑے ویلے اُوں ݙِٹَّھا، جو او ہَلدا ڄُلدا نان٘گ ہے، تاں کَن٘ڈ وَلا تے بھڄ پِیا، اَتے پِچُّھوں تے وِی نہ ݙِٹُّھس، اَے مُوسی! نَہ پِیا ݙَر، بیشک میݙے کولھ آ، تے رسول ݙَردے کائے نھیں(١٠)۔ اَلبتہ جیں کَہیں زیادتی کِیتی، وَل بُرائی کرَݨ دے بعد اُوکُوں نیکی وِچ بَدل گِھدّے، تاں وَل بیشک مَیں بَخشݨ ہار تے ہمیشہ رحمت کرݨ والا ہَاں(١١)۔ اَتے اَپݨاں ہَتّھ آپݨیں گِروان وِچ گَھتّ ݙیکھ، تاں چَمکدا ہُوئیا نِکلسے بغیر کہیں عیب دے! اِہجیاں نَوں ٩ نِشانیاں فِرعون تے اُوندی قَوم کِیتے (ہِن)، بیشک اِیہ لوک ہِک بَد کردار قَوم بَݨ ڳئیِن(١٢)۔ ٻَس ڄَݙاں اَساݙِیاں اَکّھیں کھول ݙیوݨ والیاں نِشانیاں اُنھاں کولھ آئیاں تاں اَکھیُونے، جو اِیہ تاں کُھلّا ݙُلّا جادُو ہے(١٣)۔ اتے زیادتی تے گَھمن٘ڈ وِچ آ تے اُنھاں کنُوں اِنکار کر چھوڑیا، بھاویں جو اُنھاں دے دِلّ اُنھاں کُوں مَنّ چُکئیے ہَن، ٻَس ݙیکھ گِھن، فَسادی لوکاں دَا اَنجام کِہجا تِھیندے(١٤)۔ اَتے تحقیق اَساں داؤد تے سُلیمان کُوں عِلم بَخشیا اَتے اُنھاں ݙُوہائیں آکھیا، سَب تعریفاں اَللہ کِیتے ہِن، جیں اَساکُوں آپݨیں ٻَہُوں سارے مومن بَندیاں اُتے فضیلت بخشی ہے(١٥)۔ اَتے سُلیمان دَاؤد دَا وَارث بݨیا، اَتے اُوں آکھیا، لوکو! میکُوں پَکّھیاں دِی ٻولی سِکھائی ڳئی ہے، اَتے ہَر طرح دِی شَئے ݙِتّی ڳئی ہے، بیشک اِیہُو اُوندا کُھلَّم کُھلّا فضل ہے(١٦)۔ اَتے سُلیمان کِیتے جِنّاں دے، اِنساناں دے تے پَکّھیاں دے لَشکر کَٹّھے کِیتے ڳئے، ٻَس اُنھاں کُوں پُورے ضابطے وِچ رَکھیا ویندا ہَا(١٧)۔ ہِک وَقت آیا، ڄَݙاں جو او کَوِیلیاں والے عِلاقے وِچُوں لَنگھیا، تاں ہِک کویلی آکھیا، جو کویلیُو، آپݨیاں آپݨیاں کُھݙاں وِچ وَڑ وَن٘ڄُو، اِیہ نَہ تِھیوے جو سُلیمان تے اُوندے لَشکر تُہاکُوں لَتاڑ چھوڑِن، اَتے اُنھاں کُوں پَتہ وِی نَہ لڳے(١٨)۔ ٻَس (سُلیمان کُوں) اُوندی ڳالھ دا مَزّہ آیا، تے کِھلّ پِیا، اَتے آکھݨ لڳیا، جو میݙے رَبّ آ ! میکُوں توفیق ݙے جو مَیں تیݙیاں نعمتاں دَا شُکر اَدا کراں، جِہڑیاں تَیں میکُوں تے میݙے پِیؤ مَاء کُوں بَخشیاں ہِن، اَتے اِہجے نیک عَمل کر سَڳاں جو تُوں راضی تِھی وَن٘ڄیں اَتے میکُوں آپݨِیں رحمت نال آپݨیں نیک بَندیاں وِچ داخل چَا کر(١٩)۔ اَتے (ہِکّ واری) اُوں پَکّھیاں کُوں سَنبھالیا، تاں آکھݨ لڳیا، کیا ڳالھ ہے، جو دَرکھاݨ پَکّھی کُوں نھیں پِیا ݙہدا، کیا او کِتھائیں غائب تِھی وَن٘ڄݨ والیاں وِچ تاں نھیں وَن٘ڄ رَلیا(٢٠)۔ مَیں اُوکُوں ٻَہُوں سَزا ݙیساں، یا کُوہ گَھتیساں، یا او میݙے سامݨیں آپݨاں کوئی عُذر پیش آ کرے(٢١)۔ کوئی زیادہ دیر نَہ تَھئی جو دَرکھاݨ پَکّھی آݨ آکھیا، جو میکُوں اِہجیاں ڳالھِیں دَا پَتہ لڳے، جِنھاں دی تُہاکُوں وِی خبر کائے نھیں، اَتے مَیں تُہاݙے کِیتے سَبا (قَوم) دِی پَکّی خبر گِھن آیاں(٢٢)۔ سَچّ پِیا اَہداں، جو مَیں ہِک ذال ݙِٹّھی ہے، جِہڑی اُنھاں اُتے حکومت کریندی ہے، اَتے ہَر طرح دِی شَئے اُوکُوں بَخشی ڳئی ہے، اَتے اُوندا تَخت وِی ٻَہُوں وَݙا ہے(٢٣)۔ اَتے مَیں اُوکُوں تے اُوندی قَوم کُوں ݙِٹّھے، جو اَللہ کُوں چھوڑ تے سِجھ کُوں سجدے کریندِن، اَتے شیطان نے (اُنھاں دِیاں نَظراں وِچ) اُنھاں دے کرتُوتاں کُوں سوہݨاں کر تے ݙیکھایا ہوئے، وَل اُوں اُنھاں کُوں سِدّھے رَستے کنُوں روک گِھدّے، ٻَس اُنھاں کُوں سِدّھے رَاہ تے نِھیں لایا ڳیا(٢٤)۔ بھلا او کِیُوں نَہ اَللہ کُوں سَجدہ کرِن، جِہڑا جو اَسماناں تے زمین دِیاں لُکیاں ہُوئیاں شَئیں کُوں کَڈھیندے، اَتے سَب کُجھ ڄاݨدے جِہڑا کُجھ تُساں لُک تے کریندو، اَتے جِہڑا کُجھ ݙِکھا تے کریندو(٢٥)۔ اَللہ تاں او ہے جِیندے سِوا ٻِیا کوئی معبود کائے نھیں، او وَݙِیاں عَظمتاں والے عَرش دَا مالِک ہے(٢٦)۔ سُلیمان آکھیا، اَساں اَجھو ݙیکھ گِھندُوں جو کیا تَیں سَچ آکھیئے یا کوڑیاں وِچُوں ہِیں(٢٧)۔ تُوں میݙا اِیہ خَط گِھن تے چَلیا وَن٘ڄ، اَتے اُنھاں کولھ وَن٘ڄ سَٹ، وَل اُنھاں کنُوں وَل آ، ٻَس ݙیکھ آ جو او کیا کریندِن(٢٨)۔ اُوں ذال آکھیا، میݙے قَوم دے سَردارو، اِیہ سَچّ ہے، جو میݙے کولھ ہِک عِزّتاں والا خَط سَٹیا ڳئے(٢٩)۔ بیشک او سُلیمان کنُوں آئے، او بالکل اِیں ہے " شُروع کرینداں ٻَہُوں مہربان تے ہمیشہ رحمت کرݨ والے اللہ دے ناں نال" (٣٠)۔ تُساں میݙے خِلاف کوئی گُستاخی نَہ کرو، بَلکہ فرمانبردار (مسلمان) بَݨ تے مَیں دو لڳئیے آؤ(٣١)۔ وَل آکھݨ لڳی، جو میݙے قَوم دے سَردارو! میکُوں اِیں معاملے وِچ صَلاح ݙیوُو، مَیں تَاں کُوئی معاملہ طَے وِی نھیں کریندی، جے توڑِیں تُساں شامل نَہ ہُووُو(٣٢)۔ سَرداراں آکھیا، اَساں طاقت والے ہَیں، اَتے سَخت جَنگاں لَڑݨ والے ہَیں پَر حُکم ݙیوَݨ تیݙے ہَتّھ وِچ ہے، تُوں آپ ݙیکھ گِھنّ جو کیا جواب ݙِیویڄے(٣٣)۔ اُوں آکھیا، دَراَصل بادشاہ جِہڑے وِی مُلک وِچ داخِل تِھیندِن تاں اُوکُوں چَن٘ڳی طَرح اُڄاڑ ݙیندِن اَتے اُوندے عِزّت دار لوکاں کُوں ذلیل تے خُوار کر چھوڑیندِن اَتے اِیویں تِھیندا آندے(٣٤)۔ (اِیں ڳالھُوں پہلے) مَیں اُوندے کولھ ہِک تُحفہ ضرور بھیڄیندی ہَاں اَتے ݙیکھدی ہَاں، جو میݙے بَندے کِہجا جواب گِھن آندِن(٣٥)۔ ٻَس جِہڑے ویلے سفیر (سَنہڑُو) سُلیمان کولھ آیا، تاں سُلیمان آکھیا، کیا تُساں آپݨیں مال دولت نال میݙی مَدد کرݨ چَہندو، پر جو کُجھ اَللہ میکُوں ݙِتّا ہوئے، او اُوں کنُوں بہتر ہے، جِہڑا کُجھ تُہاکُوں ݙِتّا ہِس، ٻَس تُہاݙی اِیہ سوکھڑی (تحفہ) تُہاکُوں مُبارک رَہے(٣٦)۔ تُوں اُنھاں کُوں وَن٘ڄ آکھ، ٻَس اَساں اُنھاں اُتّے اِہجے لَشکراں نال چَڑھائی کر تے آسُوں جِنھاں نال او مُقابلہ وِی نَہ کر سَڳسِن، اَتے اَساں اُنھاں کُوں اُتُّھوں ذلیل و خُوار کر تے کَڈھ چھوڑیسُوں، اَتے او بے قَدرے تِھی ویسِن(٣٧)۔ (سُلیمان) آکھیا، اَے سردارو، تُہاݙے وِچُوں کوئی اِہجا ہے جو اُوں ذال دَا تخت میݙے کولھ چَا گِھن آوے، اِیں کنُوں وِی پہلے جو او فَرمانبردار بَݨ تے میݙے پیش آ تِھیوِن(٣٨)۔ جِنّاں وِچُوں ہِک موٹے تَکڑے جِنّ آکھیا، مَیں اُوکُوں تُہاݙے کولھ چَا گِھن آنداں اِیں کنُوں وِی پَہلے جو تُساں اَپݨیں کونسل (گَدّی) کنُوں اُٹّھو، اَتے مَیں اِیں کَمّ کِیتے کافی زور وِی رَکھینداں، اَتے اَمانتدار وِی ہَاں(٣٩)۔ جِہڑے شَخص کولھ کِتاب دے عِلم (دا زور) ہَا، اُوں آکھیا، جو مَیں اُوں (تخت) کُوں تیݙے کولھ چا آنداں اِیں کنُوں وِی پہلے جو تیݙی اَکّھ جھُمکے! ٻَس جِہڑے ویلے اُوں تخت کُوں اَصلُوں آپݨیں کولھ رَکھیا ہوئیا ݙِٹَّھا، تاں آکھیُس، جو اِیہ سَب کُجھ میݙے رَبّ دے فضل نال تَھئے تاں جو او میکُوں اَزماوے، جو کیا مَیں اُوندا شُکر اَدا کرینداں، یا نَا شُکری کرینداں، اَتے جِہڑا کوئی شُکر اَدا کریندے تاں ٻَس او آپݨیں فائدے کِیتے شُکر اَدا کریندے، جِہڑا نا شُکری کریندے، تاں یقیناً میݙا رَبّ بے پَروا تے ڈھیر کُجھ ݙیوݨ والا ہے(٤٠)۔ (سُلیمان) آکھیا، اُوکُوں اَزماوَݨ کِیتے اُوندے تخت دِی شکل بَدلو چَا، وَل اَساں ݙیکھدے ہَیں جو اُوکُوں سُن٘ڄاݨ ہے یا او وِی اُنھاں لوکاں وِچُوں ہے ، جِنھاں کُوں کوئی سُدّھ سَمجھ نھیں ݙِتّی ڳئی(٤١)۔ ٻَس جِہڑے ویلے او آڳئی تاں پُچّھیا ڳیا، جو کیا تیݙا تَخت وِی اِیویں ہے، اُوں آکھیا، اِیہ تاں ہُوبَہُو اُوہو ہے، اَتے اَساکُوں پہلے کنُوں اِیندا عِلم بخش ݙِتّا ڳیا ہَا، اَتے اَساں فرمانبردار تِھی ڳئے ہِیسے(٤٢)۔ اَتے اُوں اُوکُوں اُوں شَئے کنُوں روکیا، جِیندی او اَللہ کُوں چھوڑ تے بَندگی کریندی ہَئی، کِیُوں جو او کافراں دِی قَوم وِچُّوں ہَئی(٤٣)۔ اُوکُوں آکھیا ڳیا، جو محل وِچ وَڑ ڄُلّ، ٻَس جِہڑے ویلے اُوں (اُوندے فرش کُوں) ݙِٹَّھا، تاں سَمجھیُس جو اِتَّھاں پاݨِیں دَا کوئی حَوض جیہا ہے، اوں آپݨیاں پِنّیاں کنُوں کَپڑے کُوں اُچّا چَا کِیتا، سُلیمان آکھیا، اِیہ ہِک اِہجا محل ہے جِیندے وِچ شِیشہ جَڑیا ہوئے، اُوں ذال آکھیا، میݙے رَبّ آ، مَیں تاں اَپݨیں اُتّے ظُلم کریندی رَہ ڳئی ہَاں اَتے مَیں سُلیمان نال تِھی تے سارے جہاناں دے پالَݨ ہار، اَللہ دِی فرمانبردار تِھی ویندی ہَاں(٤٤)۔ اَتے تحقیق اَساں ثمود دِی قَوم کولھ اُنھاں دے (بِرادری دے) بِھرا صالح کُوں بھیڄیا، جو تُساں اَللہ دِی عِبادت کرو، پَر او ہُوں ویلے ݙُوں ٹولے تِھی تے آپس وِچ لَڑݨ جَھڳڑݨ پَے ڳئے(٤٥)۔ صالح آکھیا، اَے میݙی قَوم! تُساں بَھلائی کنُوں پہلے بُرائی کِیتے کِیُوں جَلدی پَے کریندو، اَللہ کنُوں بخشش کِیُوں نھیں مَنگدے تاں جو تُہاݙے اُتّے رحم کِیتا وَن٘ڄے(٤٦)۔ اُنھاں آکھیا، جو اَساں تاں تیکُوں تے تیݙے نال والیاں کُوں اَپݨیں کِیتے بَد شَگُونا (منحوس) سَمجھدے ہَیں (صالح) آکھیا تُہاݙی بَد شگُونی (نحوست) تاں اَللہ کولھ ہے بلکہ تُساں تَاں اَزمائش وِچ سَٹّی وَن٘ڄݨ والی قَوم ہِیوے(٤٧)۔ اَتے شہر وِچ نَوں ٩ اِہجے بَندے ہِن، جِہڑے زمین اُتے فَساد مَچائی رَکھیندے ہِن، اَتے اِصلاح دِی کوئی ڳالھ نھیں کریندے(٤٨)۔ اُنھاں (آپس وِچ) آکھیا، اَساں اِیں ڳالھ دِی اَللہ دِی قَسم چاؤں، جو اَساں اِیندے تے اِیندے گَھر والیاں اَتے رات کُوں چوری چوری حَملہ کر ݙیسُوں، وَل اِیندے وَلّی وارث کُوں آکھ ݙیسُوں جو اَساں تاں اُنھاں دے گَھر والیاں دِی تَباہی دے موقع تے موجود اِی نَہ ہَاسے(٤٩)۔ اَتے اُنھاں ہِک چال چَلّی، تاں اَساں وِی ہِک چَال چَلّی، جِیندی اُنھاں کُوں خَبر وِی نَہ پئی(٥٠)۔ ٻَس تُوں (اَے رسول) ݙیکھ گِھنّ، اُنھاں دِی چال دا کِیہو جیہا اَنجام تِھیا، ساریْاں کُوں غارت کر چھوڑیا(٥١)۔ ٻَس اِیہ گَھر ہِن، اُنھاں دے جِہڑے سُن٘ڄ تَھئے پِیئن، کِیُوں جو او ظُلم کریندے ہَن، بیشک اِیندے وِچ ہِک نِشانی ہے، اُوں قَوم کِیتے جِہڑی ڄاݨدی سَمجھدی ہے(٥٢)۔ اَتے اَساں اُنھاں کُوں بَچا گِھدّا جِہڑے اِیمان گِھن آئے ہن، تے پَرہیزگار تِھی ڳئے ہن(٥٣)۔ اَتے لُوط! (اُوندی ڳالھ اِیہ ہے) جو ڄَݙاں اُوں اَپݨِیں قَوم کُوں آکھیا جو تُساں بَدکاری دو کِیُوں آندو حالانکہ تُساں خُود سَمجھدار ہِیوے(٥٤)۔ کیا تُساں ذالیں کُوں چھوڑ تے جواناں نال شَہوت ضرور مٹیسو، بلکہ تُساں تاں احمقاں والے کَمّ کرݨ والی قَوم ہِیوے(٥٥)۔ ٻَس اُوندی قَوم دَا جواب کُجھ نَہ ہَا سِوائے اِیندے جو اُنھاں آکھیا جو لوط دے گَھر والیاں کُوں اَپݨِیں وَستّی وِچُوں کَڈھ چھوڑو، یقیناً اِیہ لوک وَݙّے پاکباز بݨݨ لڳئِن(٥٦)۔ ٻَس اَساں اُوکُوں تے اُوندے گَھر والیاں کُوں بَچا گِھدّا سِوائے اُوندی ذال دے کِیُوں جو اُوندے مُقدر وِچ پِچُّھوں رَہ وَن٘ڄݨ والیاں وِچُوں تِھی وَن٘ڄݨاں ہَا(٥٧)۔ اَتے اَساں اُنھاں لوکاں اُتے (ہِک قِسم دا) مِین٘ہ وَسایا، ٻَس اِیہ چِتائے ہُوئیاں بَندیاں کِیتے ٻَہُوں سَخت مِین٘ہ ہَا(٥٨)۔ (اَے رسول) آکھ ݙے جو سَب تعریفاں اَللہ کِیتے دِیاں ہِن، اَتے سَلامتی ہے اُوندی اُنھاں بندیاں کِیتے جِنھاں کُوں اُوں (اَپݨِیں کَمّ کِیتے) چُݨ گِھدّے، بَھلا کیا اَللہ بہتر ہے یا او جِنھاں کُوں اِیہ (اُوندا) شریک بݨیندِن(٥٩)۔