Тӱйӄул шэ̄ (чуй. Тюйкууй сиэ; руж. тюйкумский диалект) — ура́лӷэл шэ̄чарҗе́л, чу́мэлшэ̄ӽе оӄӄэрӄо́нҗэл э̄җдэ э̄я.
На шэ̄ҳе угот Малча́нвэт аймаӄӄэт ҷэнҷадэт. Та шэ̄ чумэл шэ̄утэ пӧа.
Э̄җэтӄэдэ edit
Тӱйӄул шэ̄ӷэт э̄җифадэт варӷ ӄандар чумэл э̄җифатэутэ пӧэт, ундо кыба лаӷа пӧгунжӓлк кулватта. Э̄җэтӄо:
пелека - pleekka
варӷ - varg
мат (онэк э̄җ) - man
Ныльҗик тӱйӄула ӄулваттэҳадэт, натӄо таблат тамдэр урук тамоӷэт иппа, сӱссыӷуй шэ̄утэ тӱйӄул шэ̄ пӧэт.
Шэ̄т ҷвэҷпонтар edit
Тӱйӄулҗӓре Малчанвэл аймаӄӄэт ӄулватпадэт, Чулы́мӄыгеӷэндо Ча́якыгеӷэнд та ӄулвалҗэт понтар ти̇лҗа.
Ӄулватпэдэлӄула edit
Ти̇ ӄоднай на шэ̄ҳе а̄ ӄулватта, натӄо тӱйӄулҷвэҷоӷэт а̄ оӄӄэр тӱйӄул тамдэр варгэӽа. Начаӷэт тыла, ҷогала (кыбыжок) тӱйӄулаҳе варгэӽадэт ай каче ружэлӄула арӄ нӓӄӄэлпелекаӷэл тамдэрла та ӄадэронд тӧмбат. Нашаӄӄэт ни̇к онҗ э̄җэндэгунҗӓлӄ ай тамдэргэлэпомындэландэгунҗӓлӄ тӱйӄула чаӈгвэӽадэт.