Wp/kus/Agnes Asangalisa Chigabatia

< Wp‎ | kus
Wp > kus > Agnes Asangalisa Chigabatia

Agnes Asangalisa Chigabatia (Ba da du’a o nɛ yʋʋm tusir, kɔbiswai nɛ pisnu nɛ yuobʋ nwadis piiga la dabpisi daar, October 20, 1956) ka o an Ghana pɔlitis nwɛ’ɛd pʋ’ak ka an wadmaan kʋdʋgʋ tis Builsa North Constituency.[1][2]

Agnes Asangalisa Chigabatia
human
Sex or genderfemale Dɛmisim gbɛlima
Country of citizenshipGhana Dɛmisim gbɛlima
Given nameAgnes Dɛmisim gbɛlima
Date of birth20 October 1956 Dɛmisim gbɛlima
Date of death9 January 2024 Dɛmisim gbɛlima
Languages spoken, written or signedEnglish Dɛmisim gbɛlima
Occupationpolitician, traiteur Dɛmisim gbɛlima
Position heldMember of the 4th Parliament of the 4th Republic of Ghana Dɛmisim gbɛlima
Educated atAccra Technical University, St. Francis Girls' Secondary School Jirapa Dɛmisim gbɛlima
Member of political partyNew Patriotic Party Dɛmisim gbɛlima
Religion or worldviewChristian Dɛmisim gbɛlima

On sin’iŋ si’em nɛ o sakur yɛla

Ba da du’a Agnes Chigabatia nɛ yʋʋm tusir, kɔbiswai nɛ pisnu nɛ yuobʋ nwadis piiga la dabpisi daar, (October 20, 1956) Chuchuliga bɛ Upper East Region sʋ’ʋlim, Ghana. O da maali o middle school education nɛ Adda Middle School bɛ Navrongo la nɛ Ayieta Middle School bɛ Sandema. Agnes da yuonlim keŋ St. Francis Girls' Senior High School, Jirapa. O da tɔlisi o sakur la keŋ Accra Polytechnic maal Advance Level in Catering Certificate.[3]

Tʋʋma

Chigabatia anɛ onɛ gɔsid diib dʋgʋb yɛla (caterer).[4]

Pɔlitis

Agnes Chigabatia da nya’ yʋʋm tusa ayi nɛ anaasi wadmaannib vɔɔtʋg la (2004 parliamentary elections) Wabʋg na’adɔɔg, New Patriotic Party ka di. O da paam vɔɔt tusa yuobʋ, kɔbiga nɛ pisyuobʋ (6,160) dinɛ zɛm nɛ pistan’ nɛ tan du’al pisyɔpɔi kɔbiga pʋʋgin (33.70%).[5] O da tʋmnɛ yʋma anaasi yʋʋm tusa ayi nɛ anu yʋʋmpaal nwadig daba yɔpɔi daar (7 January 2005) paae yʋʋm tusa ayi nɛ awai yʋʋmpaal nwadig daba yɔpɔi daar (7 January 2009). Sankaŋa ni ka Agnes da Deputy Minister tis Upper East Region.[6] Agnes da kɔ’ɔŋi o wadmaan kʋk la yʋʋm tusa ayi nɛ anii vɔɔtʋg la ni (2008 election) ka Timothy Awotiirim Ataboadey da di ka bas o.[7]

Vɔɔtʋg

Ba da vɔɔt Chigabatia ka o lieb wadmaani tis Builsa North constituency bɛ Upper East Region sʋ’ʋlim, Ghana la yiiga nɛ yʋʋm tusa ayi nɛ anaasi Ghana wʋsa vɔɔtʋg la ni (2004 Ghanaian general elections).[8] O da zi’enɛ Wabʋg na’adɔɔg, New Patriotic Party nɔba zugʋ nya’ ka di. O constituency da paasnɛ wadmaannib kʋgʋsi ayi yi kʋgʋs piinɛ atan (13) banɛ ka Wabʋg Na’adɔɔg, New Patriotic Party da di Upper East Region.[9] The New Patriotic Party da di kʋgʋs bɛdigʋ dinɛ kanli an kɔbiga nɛ pisi nɛ nii (128) yi kʋgʋs kɔbisyi’ nɛ pistan (230) pʋʋgin.[10] O da paam vɔɔt tusa ayuobʋ, kɔbiga nɛ pisyuobʋ (6,160) yi vɔɔt tusa piinɛ nii, kɔbisyi’ nɛ pisyɔpɔi nɛ tan’ (18,273) pʋʋgin. Nɛ’ da zɛmnɛ vɔɔt pistan’ nɛ tan du’al ayɔpɔi kɔbiga pʋʋgin (33.7%).[8] Ba da vɔɔt o ka bas Thomas Akum-Yong onɛ bɛ Peoples’ National Convention, Awontiirim Ataboadey Timothy onɛ bɛ National Democratic Congress nɛ Abaayiak Ayulim Grace onɛ bɛ Convention People's Party. Bama da paamnɛ tusa anu, kɔbisyuobʋ nɛ pisnu nɛ yɔpɔi (5,657), tusa yuobʋ, kɔbiga nɛ pisnaasi nɛ yɔpɔi (6,147) nɛ vɔɔt kɔbistan’ nɛ wai (309) nwɛnɛ ba yʋda la dɔl taaba si’em la. Bama da zɛmnɛ nɛ vɔɔt pistan’ nɛ yinne kɔbiga pʋʋgin (31%), vɔɔt pistan nɛ tan du’ali ayuobʋ kɔbiga pʋʋgin (33.6%) nɛ yinne du’al ayɔpɔi kɔbiga pʋʋgin (1.7%) nwɛnɛ ba yʋda la dɔl taaba si’em la.[8]

Mɛŋ bɛllim

Chigabatia anɛ Kristo biig.[4]

Gbanvɛɛnsa

  1. https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Hon-Agnes-Chigabatia-For-Vice-President-126166
  2. https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Former-MP-condemns-politicians-campaigning-with-akpeteshie-713434
  3. https://books.google.com/books?id=G5BWKBKvIT4C&q=Agnes+A+Chigabatia+biography&pg=PA3
  4. 4.0 4.1 https://en.wikipedia.org/wiki/Agnes_Asangalisa_Chigabatia#cite_note-:2-4
  5. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2004/uppereast/168/index.php
  6. https://globalvoices.org/2012/10/26/ghana-meet-agnes-chigabatia-ghanaian-female-politician/
  7. http://www.ghanamps.com/news-events/details.php?id=1029
  8. 8.0 8.1 8.2 http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2004/uppereast/168/index.php
  9. https://www.fact-checkghana.com/statistics-presidential-parliamentary-election-results/
  10. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2004/president/index.php